Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ESRA EMERCE TUFAN
Danışman: Bensu Karahalil
Özet:Akciğer kanseri dünyada yaygın olarak görülen ve mortalite oranı yüksek olan kanserlerin başında yer alır. Etiyolojisindeki en önemli etken sigara olmakla birlikte pek çok çevresel faktör ve bireylerin genetik özellikleri akciğer kanseri gelişiminde rol oynamaktadır. Sigara ile akciğer kanseri arasındaki bağlantı, Reaktif Oksijen Türleri (ROT) tarafından lipid, protein ve DNA da meydana gelen oksidatif stresdir. Endojen ve ekzojen kaynaklar tarafından üretilen ROT lar DNA da önemli lezyonlardan biri olan 8- hidroksiguanin (8-OHG) oluşumuna neden olur. 8-OHG baz çıkarma onarım yolağında görev alan 8-hidroksiguanin DNA glikozilaz (OGG1) enzimi ile onarılır. Onarılamaması durumunda DNA da GC→TA transversiyonlarına neden olarak mutajenik etki göstermektedir. OGG1 geninde sıkça görülen Ser326Cys polimorfzminin enzim aktivitesinde fonksiyonel değişikliğe neden olduğu yönünde çelişkili sonuçlar mevcuttur. Bu sebeple OGG1 Ser326Cys polimorfizmi ile kanser ilişkisinin saptanması ve bireylerde oksidatif hasarın biyogöstergesi olan 8-hidroksi-2 -deoksiguanozin (8-OHdG) miktarının ölçülmesi hedeflenmiştir. Akciğer kanser teşhisi konmuş 165 hasta ve 250 sağlıklı bireyde PCR-RFLP metodu ile yapılan genotipleme çalışmasının ardından Türk populasyonunda OGG1 Ser326Cys genotipi ile akciğer kanseri arasında anlamlı bir ilişki olmadığı belirlenmiştir. Kemoterapi ve radyoterapi almamış kanserli hastalar ve sağlıklı bireylerde idrardan ELISA yöntemiyle ölçülen 8-OHdG atılım düzeylerinde de anlamlı bir fark olmadığı gözlenmiştir. Beklenilenin tersine, Ser326Cys polimorfizmi ve akciğer kanseri riski arasında günde içilen sigara miktarına göre ilişki incelendiğinde, günde >20 sigaradan fazla içen varyant genotipe sahip bireylerin akciğer kanserine yakalanma risklerinde düşüş olduğu bulunmuştur. Birden fazla onarım genindeki polimorfizmlerin kombine etkilerinin analizi ile birlikte sigara ve diğer risk faktörlerinin neden olduğu oksidatif stresin birden fazla ürününün ölçülmesi, karsinojenezis sürecinde genetik varyasyonun etkisini daha iyi açıklamamıza yardımcı olabilecektir.