Ortaokul öğrencilerinin vatanseverlik değerine yönelik algılarının incelenmesi


Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkçe Ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabiim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: RÜMEYSA BİLGİNER

Danışman: Bülent Aksoy

Özet:

Değerler toplum hayatını düzenleyen önemli etkenlerden birisidir. Toplum tarafından kabul görmüş, toplumsal hayatta belirli bir yaptırıma sahip olan, bireye okulda, ailede vb. toplumsal ortamlarda kazandırılması gereken ölçütlerdir. Değerlerin öğretim programları yoluyla öğrencilere kazandırılması noktasında en etkili derslerden biri sosyal bilgilerdir. Sosyal bilgilerin çok disiplinli içeriği ve bireylerin yaşamları boyunca kendilerine rehber olacak değerleri Sosyal Bilgiler dersi yoluyla kazanmaları bu noktadaki önemi göstermektedir. Programda yer alan değerler, öğrencilere değerler eğitimi yaklaşımları temel alınarak kazandırılmak istenmektedir. Vatanseverlik değeri de sosyal bilgiler öğretim programında yer alan değerlerden birisidir. Bu değer öğrencilere baĢta sosyal bilgiler öğretim programı aracılığıyla kazandırılarak vatansever bireyler yetiştirmek hedeflenmektedir. Bu çalışmanın amacı ortaokul öğrencilerinin sosyal bilgiler öğretim programında yer alan “vatanseverlik” değerini nasıl algıladıklarının belirlenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu 2018-2019 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Ankara ilinde bulunan bir devlet ortaokulunda öğrenim gören 112 yedinci sınıf öğrencisi


oluşturmaktadır. Nitel araştırma deseninde gerçekleştirilen araştırmada veri toplama aracı olarak, öğrencilerin Sosyal Bilgiler Öğretim Programında yer alan vatanseverlik değerine yükledikleri anlamlara ilişkin metaforları (mecaz) belirlemek amacıyla mecazlar yoluyla veri toplama formu kullanılmıştır. Katılımcıların ilgili değere yönelik geliştirdikleri metaforlar ve çizdikleri resim/karikatürler incelenmiştir. Katılımcılardan elde edilen verilerin çözümlenmesinde ve yorumlanmasında içerik analizi ve metafor analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda katılımcıların vatanseverliğe yönelik algılarının; vazgeçilmez olan, koruyucu ve kapsayıcı olan, önceliği olan, içinde güzellikler barındıran ve karşılıksız olan, sevgi ve birliktelik uyandıran ve sürekliliği olan şeklinde ortaya çıktığı görülmektedir. Bu bağlamda öğrencilere vatanseverlik değerinin kazandırılmasında bireylerin vatanseverlik adına olağanüstü fedakârlık örneği göstermelerinin yanı sıra toplumsal hayatta üzerlerine düşen sorumlulukları yerine getirmelerinin de bir vatanseverlik örneği olduğu ve bu durumun sürekliliğinin devam ettiği sürece anlam bulduğunun vurgulanması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler : Değer, Değer eğitimi, Sosyal bilgiler, Vatanseverlik, Metafor