Sosyal bilgiler proje fuarının sosyal bilgiler dersine ilişkin tutumlara etkisi ve sürece yönelik öğrenci, öğretmen ve veli görüşleri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Oğuzhan Karadeniz

Özet:

Bu araştırmanın amacı, İlköğretim 6. ve 7. sınıf Sosyal Bilgiler dersi kapsamında yapılan Sosyal Bilgiler Proje Fuarının, öğrencilerin derse yönelik tutumları üzerinde etkili olup olmadığını ortaya koymaktır. Ayrıca Türkiye'de ilk kez uygulanmış olan Sosyal Bilgiler Proje Fuarında görev alan öğrenci, öğretmen ve görevli öğrenci velilerinin süreçle ilgili görüşlerini ortaya koymak ve bu görüşler doğrultusunda ileriye dönük daha uygulanabilir Sosyal Bilgiler Proje Fuarlarının gerçekleşmesine yardımcı olmaktır. Araştırmanın katılımcılarını, 2011-2012 eğitim ve öğretim yılı birinci ve ikinci döneminde Zonguldak ili Alaplı ilçesi Ahmet Zeki Atalay, Ahmet Ziya Yazıcı, Çatak, Karşıyaka, Kasımlı, Merkez ve Mollabey İlköğretim Okullarının 6. ve 7. sınıfında eğitim gören 80 deney, 80 kontrol grubu öğrencisi, bu ilköğretim okullarında görev yapan 10 Sosyal Bilgiler öğretmeni ve 40 öğrenci velisi oluşturmaktadır. Araştırmada nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanıldığı açıklayıcı-sıralı karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda deneysel araştırma yöntemlerinden biri olan yarı deneysel desen kullanılmıştır. Deney grubu öğrencileri 3 ay boyunca Sosyal Bilgiler Proje Fuarına hazırlanırken, kontrol grubu öğrencilerine ise müfredatın gerektirdiği program uygulanmıştır. Proje çalışmalarına yardımcı olması amacıyla araştırmacı tarafından, özellikle yurt dışı uygulamalardan yararlanarak hazırlanan Sosyal Bilgiler Proje Fuarı Öğretmen Kılavuzu, Sosyal Bilgiler Proje Fuarı Öğrenci Kılavuzu, ve Sosyal Bilgiler Proje Fuarı Jüri El Rehberi kullanılmıştır. Araştırmada her iki gruba da Sosyal Bilgiler Dersine Yönelik Tutum Ölçeği öntest ve sontest olarak uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 20 programı kullanılarak analiz edilmiştir. İstatistiklerde kullanılan anlamlılık düzeyi 0.05 olarak alınmıştır. Araştırmanın nicel kısmından elde edilen bulgulara göre Sosyal Bilgiler Proje Fuarına katılımın Sosyal Bilgiler dersine karşı öğrenci tutumlarını arttırmada etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın nitel kısmı ile ilgili olarak süreç hakkında öğrenci, öğretmen ve veli görüşlerini almak amacıyla Öğrenci Görüşme Formu, Öğretmen Görüşme Formu ve Veli Görüşme Formu kullanılmıştır. Görüşmelerin gerçekleştirildiği deney grubu öğrencileri (40 öğrenci) ve veliler (40 veli) basit seçkisiz örnekleme yöntemine göre tespit edilmiştir. Fuara katılan Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin (10 öğretmen) hepsinin fuara ilişkin görüşleri alınmıştır. Görüşme sorularından elde edilen verilerle yapılan analizler sonucunda; deney grubu öğrencileri, bu öğrencilerin öğretmenleri ve öğrenci velilerinin Sosyal Bilgiler Proje Fuarıyla ilgili olarak olumlu görüş ve düşünceler geliştirdikleri belirlenmiştir. Araştırma sonunda Sosyal Bilgiler Proje Fuarı uygulanması sürecinde uygulayıcıların göz önünde bulundurması gerekenler ve daha sonra yapılacak araştırmalara yönelik tavsiyelerde bulunulmuştur.