Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ender Şenel
Danışman: KEMAL TAMER
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Türkiye'deki üniversitelerin öğrenci alım şartları birbirine benzer olsa bile, bu şartlardaki farklı uygulamalar öğrenci alımındaki standardı olumsuz etkilemektedir. Aynı sportif branşlar için belirlenen ölçütlerin farklı puanlamalarla değerlendirilmesi beden eğitimi ve spor alanı için sorun teşkil etmektedir. Bu çalışmanın amacı, beden eğitimi ve spor öğretmenliği alanında eğitim veren yükseköğretim kurumlarına öğrenci seçiminde tüm üniversitelerin uygulayabileceği, bilimsel temellere dayalı ortak değerlendirme kriterleri olan bir sınav sistemi önerisi sunmaktır. Araştırmaya, Türkiye'de en az 10 yıldır beden eğitimi ve spor alanında eğitim ve öğretim faaliyetleri gerçekleştiren yükseköğretim kurumlarında çalışan profesör, doçent, yardımcı doçent, araştırma görevlisi, öğretim görevlisi unvanlarına sahip 300 akademisyen katılmıştır. Araştırma kapsamında, evrenin %16.33'üne ulaşılmıştır. Araştırmanın ikinci aşaması için, Türkiye'de en az 10 yıldır beden eğitimi ve spor alanında eğitim ve öğretim faaliyeti gösterme şartını sağlayan 36 üniversite arasından 19 üniversite rastgele seçilmiştir. Yine bu şartı sağlamak kaydıyla, 2016 yılı Shanghai Ranking sıralamasında yer alan, yurtdışından toplam 11 üniversite seçilmiştir. Araştırmacı tarafından, uzman görüşlerine dayalı olarak hazırlanan 34 maddelik Özel Yetenek Sınavı Değerlendirme Formu veri toplamak için kullanılmıştır. 2016-2017 eğitim ve öğretim yılı için üniversiteler tarafından yayınlanan özel yetenek sınav kılavuzlarındaki sınav içeriği, dayanıklılık, sürat, koordinasyon, sporcu özgeçmişi, branş, hakemlik ve antrenörlük, merkezi sınavla doğrudan alım, millilik kontenjanı gibi kriterlere göre incelenmiştir. Yurt dışında belirlenen üniversitelere ait öğrenci seçim kriterleri ise e-posta ve telefon görüşmesi yoluyla talep edilmiştir. Akademisyenlerin demografik bilgilerinin çözümlenmesi için betimsel analizler kullanılmıştır. Akademisyenlerin, özel yetenek sınavları ile ilgili görüşlerinin idari göreve göre değişip değişmediğini göstermek için bağımsız t test kullanılmıştır. Akademisyen görüşleri ve üniversitelerin öğrenci seçme ve alım ölçütleri birlikte incelenerek, Türkiye'de özel yetenek sınavlarında uygulanabilecek bir model önerilmiştir. Akademisyen görüşleri genel olarak üniversitelerin ölçütleri ile birlikte değerlendirildiğinde, sınavlarda bir standardın oluşturulması gerekliliği, bilimsel temellere dayalı bir sınav sisteminin geliştirilmesi ihtiyacı, sınava giriş şartlarının yeniden düzenlenmesinin önemi ortaya çıkmıştır. Bu araştırmada, öğrenci seçiminin, ön koşul becerileri, temel motorik özelliklerin test edilmesi ve branşa özgü becerilerin test edilmesi olmak üzere üç aşamada gerçekleştirilmesini öneren özel yetenek sınav modeli, ülke genelinde bir standardın oluşmasında faydalı olabilecektir. Bu araştırmada önerilen, öğrenci seçiminin, ön koşul becerileri, temel motorik özelliklerin test edilmesi ve branşa özgü becerilerin test edilmesi olmak üzere üç aşamada gerçekleştirilen özel yetenek sınav modeli, ülke genelinde bir standardın oluşmasında faydalı olabilecektir.