İletim hattı E/H alan üreteci


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: ALİ KARAALİ

Danışman: ERKAN AFACAN

Özet:

Üzerinde yasadığımız dunyada, mekanik yapılı cihazlar gun gectikce yerini elektronik yapılı cihazlara bırakmaktadır. Elektronik cihazlar yaşamımızın neredeyse her alanına girmis durumdadır. Cebimizde surekli olarak taşıdığımız cep telefonlarından islerimizi yapmak veya eğlenmek amacıyla kullandığımız bilgisayarlara, evlerimizde veya ofislerimizde kullandığımız televizyonlardan yemekleri pisirmek amacıyla kullandığımız fırınlara, ulasım amacıyla kullandığımız araclardan askeri amaclı yapılan tasarımlara kadar her alanda elektronik cihazlar baskın duruma gelmistir. Elektronik cihazların cok fazla kullanılması bazı problemleri de beraberinde getirmistir. Orneğin televizyonun yakınına koyulan cep telefonunun çalması esnasında televizyon goruntusunun bozulması, yakınlarda calısan bir matkap yuzunden dinlemekte olduğumuz radyonun parazitlerinin artması veya radyonun hic calısmaması, elektrik supurgesi calıstığında kablosuz internet bağlantımızın kesilmesi veya jammer calıstırıldığında telefonlarımızın sebeke bağlantılarının kopması verilebilecek pek cok ornekten sadece birkacıdır. Bu sekilde, bir cihazın ya da sistemin baska cihaz veya sistemlerin calısma performanslarını etkilemesi durumuna EMI (Elektromanyetik Girisim- Electromagnetic Interference) denir. Elektromanyetik girisim iki sekilde meydana gelebilir. Bunlardan birincisi iletkenlik yollu (conducted) girisim, ikincisi ise ısınım yollu (radiated) girisimdir. Yukarıda verdiğimiz orneklerden, yakınlarda calısan bir matkabın aynı besleme hattına bağlı bir radyonun hic calısmamasına sebep olması, matkabın bir iletkenle bağlı olduğu besleme hattını kirletmesi sonucu radyoya meydana gelen iletkenlik yollu girisime bir ornektir. Elektrik supurgesi calıstığında kablosuz internet bağlantımızın kesilmesi de elektrik supurgesinin havaya yaydığı gurultulerin internet alıcılarına gelen verileri bozması sonucu meydana gelen ısınım yollu girisime bir ornektir. Elektromanyetik girisim kavramı beraberinde EMC (Elektromanyetik Uyumluluk) kavramını doğurmustur. Elektromanyetik uyumluluk, bir birim veya sistemin cevresindeki birim ve/veya sistemleri etkilemeden ve çevresindeki birim ve/veya sistemlerden etkilenmeden calısabilmesi durumudur. Bu tezde, askeri bir standart olan MIL-STD-461F standardında tanımlı olan ısınım yollu bağısıklık testlerinde kullanmak amacıyla tasarımı yapılan bir ısınım yollu girisim kaynağı ile ilgili bilgi verilmistir. Soz konusu girisim kaynağı bir iletim hattı yapısıdır. Amac, iletim hatları ile toprak zemin arasında dikey polarizasyonda (E alan ureteci) ve iletim hatları arasında toprak zemine paralel olacak sekilde yatay polarizasyonda (H alan ureteci) yuksek seviyede, genis test hacminde ve homojen elektrik alan uretmektir. İletim hatlarının verimini arttırmak ve calısma frekans bandını genisletmek amacıyla iletim hatlarının girisinde kullanılmak uzere bal-un (balanced-unbalanced) tasarımı yapılmıstır. Bu doğrultuda tasarım asamalarında kullanılan kavramlarla ilgili bilgiler de verilmistir.