Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Öğrenci: DİDEM TUBA AKÇALI
Danışman: HAYRUNNİSA BOLAY BELEN
Özet:Migren, özellikle kadınlarda sık görülen yaşam kalitesini etkileyen bir hastalıktır. Migren patofizyolojisi ve tedavi seçeneklerini anlayabilmek için çeşitli hayvan modelleri üzerinde çalışılmaktadır. Literatürde deneysel akut migren modelleri uygulanmıştır. Bu çalışmada ilk kez kronik migreni oluşturmak için NCN ligasyonu modeli uygulanmış, GTN ile akut atak oluşturularak sumatriptan ve CGRP reseptör antagonistinin etkileri incelenmiştir. Dura materde ekstravazasyon araştırılmıştır. Mekanik allodini ve termal hiperaljezi VF/ EVF ve asetonla değerlendirilmiştir. Anksiyeteyi değerlendirmek için yükseltilmiş artı testi uygulanmıştır. Korteks ve beyin sapı dokularında c-fos aktivitesi ile ağrı ile ilişkili yapıların aktivitesi incelenmiştir. Bu çalışmada oluşturulan kronik nöropatik migren modelinde uyanık hayvanda ilk kez dura materde ekstravazasyon gösterilmesiyle model doğrulanmıştır. NCN uygulanan sıçanlarda GTN ile başağrısı tetiklenerek ortaya çıkan santral ve periferik duyarlılaşmayı doğrulayan mekanik allodini ve termal hiperaljezi kaydedilmiştir. Bununla uyumlu olarak immunhistokimyasal çalışmada beyin sapında TNC de ipsilateral tarafta karşı tarafa göre anlamlı olarak c-fos pozitif hücre sayısı artmış ve kortekste ağrı matriksini oluşturan yapılarda c-fos pozitifliği kaydedilmiştir. Ağrıya eşlik eden anksiyete de yükseltilmiş artı testi ile gösterilmiştir. Sonuç olarak, migren çalışmaları için insana yakın modeller araştırılmaktadır. Modellerin avantaj ve dezavantajları gözönüne alınarak ilaç tedavileri özellikle CGRP reseptör antagonistleri çalışmaları devam etmektedir. Çalışmamızda NCN ile kronik migren modeli oluşturulmuş ve GTN ile akut ağrı tetiklenmiştir. Bu model insan eşdeğer kronik migren modeli olarak doğrulanmıştır ve ileri ilaç çalışmalarda kullanılması uygun olacaktır.