Fen bilgisi öğretmen adaylarına yönelik bir STEM eğitimi dersinin tasarlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: KİBAR GÜL

Danışman: Mehmet Fatih Taşar

Özet:

göre bir dersi tasarlamak, uygulamak ve değerlendirmektir. ÇalıĢma, eğitimsel tasarım araĢtırması yöntemine göre ön araĢtırma evresi, geliĢtirme veya prototip evresi ve değerlendirme olmak üzere üç aĢamada yürütülmüĢtür. Ön araĢtırma evresinde öğretmen adayı eğitimindeki STEM odaklı araĢtırmalar incelenmiĢ ve bir STEM eğitimi ihtiyaç analizi formu geliĢtirilerek beĢ STEM eğitimi uzmanına gönderilmiĢtir. Böylece, öğretmen adaylarının STEM öğretimine yönelik ne tür bilgi ve becerilere ihtiyaçlarının olduğu analiz edilmiĢtir. Ġlgili literatür ve eğitim ihtiyaçlarına göre fen bilgisi öğretmen adaylarına STEM öğretimi bilgi ve becerilerini kazandırmaya dönük STEM ders tasarımı hazırlanmıĢtır. Prototipleme aĢamasında, ilk döngüde 3. sınıf fen bilgisi öğretmen adaylarına “Özel Öğretim Yöntemleri – I” dersinde 2018 bahar döneminde tasarım uygulanmıĢ ve akabinde gerekli görülen düzeltmeler yapılmıĢtır. Ġkinci döngüde ise uzman görüĢleri alınarak STEM ders tasarımında düzeltmeler yapılmıĢtır. Değerlendirme aĢamasında, “Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı” dersinde, 3. sınıfta okuyan 21 fen bilgisi öğretmen adayına STEM ders tasarımı uygulanmıĢ ve etkililiği araĢtırılmıĢtır. AraĢtırmada nitel veri toplama aracı olarak, STEM eğitimi ön bilgi formu, Derin düĢünme formu, STEM ders planları, STEM ders planı değerlendirme formu, STEM eğitimi öz değerlendirme ve akran değerlendirme formları ve bir yarı yapılandırılmıĢ yüz yüze görüĢme formu kullanılmıĢtır. Nitel veriler betimsel analiz, içerik analizi ve sürekli karĢılaĢtırmalı veri analizi yöntemleri birlikte kullanılarak analiz edilmiĢtir. Elde edilen sonuçlara göre, fen bilgisi öğretmen adaylarının STEM eğitiminin kuramsal yapısı, STEM disiplinleri ve entegrasyonu, 21. yy becerileri, örnek STEM etkinlikleri, güncel fen bilimleri dersi öğretim programı, STEM‟de öğrenme-öğretme

vii

yöntem ve teknikleri, STEM eğitiminde ölçme ve değerlendirme, akranlarıyla iĢbirliği yapma ve STEM eğitimine göre bir dersi planlama boyutlarında eğitime ihtiyaçları olduğu görülmüĢtür. AraĢtırma kapsamında hazırlanan STEM ders tasarımının fen bilgisi öğretmen adaylarının belirtilen ihtiyaçlarını karĢılayarak etkili olduğu saptanmıĢtır. STEM ders tasarımında, transdisipliner modele göre 21. yy evi tasarlama ve bir araç tasarlama bağlamında altı etkinlik hazırlanmıĢtır. Etkinlikler, hands on-minds on (bedenen ve zihnen aktif öğrenmeyi öne çıkaran) yöntemine göre hazırlanmıĢtır. Eğitimsel tasarım araĢtırmasının bir doğurgusu “Ön hazırlık” aĢamasında daha kapsamlı ihtiyaç analizi yapılması gerektiğidir. Bir diğer doğurgusu ise, “GeliĢtirme veya prototipleme” ve “değerlendirme” aĢamalarında uygulanan adımların yeterli olduğu yönündedir.

Anahtar Kelimeler : STEM eğitimi, ders tasarımı, Eğitimsel tasarım araĢtırması, öğretmen adayları, fen eğitimi