Türk Edebiyatı Dersi Öğretim Programıznda Yer Alan Halk Edebiyatı Konularıyla İlgili Kazanımlara İlişkin Öğretmen Görüşleri (Ankara İli Örneği)


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Fatma Süreyya Kurtoğlu

Danışman: ALİ YAKICI

Özet:

Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenlerinin, Türk Edebiyatı programında yer alan İslam Uygarlığı Çevresinde Gelişen Türk Edebiyatı ünitesindeki Türk halk edebiyatı konuları ile ilgili kazanımlara yönelik düşüncelerini belirlemek amacıyla yapılan bu araştırma dört bölüm, sonuç, tartışma ve öneriler ile kaynaklardan oluşmaktadır. Bu araştırmada veriler, nicel ve nitel araştırma teknikleri kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda; araştırmaya katılan öğretmenlerin Türk Edebiyatı Dersi Öğretim Programıznda yer alan halk edebiyatı konuları ile ilgili kazanımlara yönelik düşüncelerini belirlemek amacıyla tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda ise araştırmaya katılan öğretmenlerin Türk Edebiyatı Dersi Öğretim Programıznda yer alan halk edebiyatı konuları ile ilgili kazanımlara yönelik düşüncelerini ortaya çıkarmak için durum çalışması yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Ankara ili merkez ilçelerinde bulunan ortaöğretim okullarında görev yapan Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenleri; örneklemini ise Ankara ilinin merkez ilçelerinden amaçlı örnekleme yöntemlerinden olan kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemiyle rastgele seçilmiş Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenleri oluşturmaktadır. Bu öğretmenlerin Türk Edebiyatı programında bulunan halk edebiyatı konuları ile ilgili kazanımlara yönelik düşüncelerini belirlemek amacıyla oluşturulmuş temel problem doğrultusunda test edilen alt problemlere dair şu sonuçlara ulaşılmıştır: Katılımcıların Türk Edebiyatı Dersi Öğretim Programıznda yer alan İslam Uygarlığı Çevresinde Gelişen Türk Edebiyatı ünitesindeki Coşku ve Heyecanı Dile Getiren Metinler (şiir; İlâhi, Nefes, Gazel) konusuna yönelik kazanımlara ilişkin görüşleri ile ilgili toplam puanları cinsiyet, mesleki kıdem, mezun olunan bölüm ve katılımcıların görevli oldukları okul türü değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermezken, katılımcıların hizmet içi eğitim alıp-almama değişkenlerine göre anlamlı farklılık görülmektedir. Katılımcıların İslam Uygarlığı Çevresinde Gelişen Türk Edebiyatı ünitesindeki Olay Çevresinde Oluşan Edebî Metinler (Battalnâme, Dede Korkut Hikâyeleri, Dânişmentnâme, Mesneviler) konusuna yönelik kazanımlara ilişkin görüşleri ile ilgili toplam puanları cinsiyet, mesleki kıdem, mezun olunan bölüm ve hizmet içi eğitim alıp-almama değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermezken, katılımcıların görev yaptıkları okul türü arasında anlamlı farklılık görülmektedir. Katılımcıların Türk Edebiyatı Dersi Öğretim Programıznda yer alan İslam Uygarlığı Çevresinde Gelişen Türk Edebiyatı ünitesindeki Âşık Tarzı Halk Şiiri (Koşma, Semaî) konusuna yönelik kazanımlara ilişkin görüşleri ile ilgili toplam puanları cinsiyet, mesleki kıdem, mezun olunan bölüm ve katılımcıların görev yaptıkları okul türü değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermezken, katılımcıların hizmet içi eğitim alıp-almama durumları arasında anlamlı farklılık görülmektedir. Katılımcıların Türk Edebiyatı Dersi Öğretim Programıznda yer alan İslam Uygarlığı Çevresinde Gelişen Türk Edebiyatı ünitesindeki Dinî -Tasavvufi Türk Şiiri konusuna yönelik kazanımlara ilişkin görüşleri ile ilgili toplam puanları cinsiyet, mesleki kıdem, mezun olunan bölüm, katılımcıların görev yaptıkları okul türü ve hizmet içi eğitim alıp-almama değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Katılımcıların Türk Edebiyatı Dersi Öğretim Programıznda yer alan İslam Uygarlığı Çevresinde Gelişen Türk Edebiyatı ünitesindeki Anonim Halk şiiri (Mani, Türkü) konusuna yönelik kazanımlara ilişkin görüşleri ile ilgili toplam puanları cinsiyet, mesleki kıdem, mezun olunan bölüm, katılımcıların görev yaptıkları okul türü ve hizmet içi eğitim alıp-almama değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Katılımcıların Türk Edebiyatı Dersi Öğretim Programıznda yer alan İslam Uygarlığı Çevresinde Gelişen Türk Edebiyatı ünitesindeki Öğretici Metinler (Tasavvufi Metinler, Nasreddin Hoca Fıkraları) konusuna yönelik kazanımlara ilişkin görüşleri ile ilgili toplam puanları cinsiyet, mesleki kıdem, mezun olunan bölüm, katılımcıların görev yaptıkları okul türü ve hizmet içi eğitim alıp-almama değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Katılımcıların Türk Edebiyatı Dersi Öğretim Programıznda yer alan İslam Uygarlığı Çevresinde Gelişen Türk Edebiyatı ünitesindeki Olay Çevresinde Oluşan Edebî Metinler-Anlatmaya Bağlı Edebî Metinler- (Halk Hikâyeleri, Mesneviler) konusuna yönelik kazanımlara ilişkin görüşleri ile ilgili toplam puanları cinsiyet, mesleki kıdem, mezun olunan bölüm, katılımcıların görev yaptıkları okul türü ve hizmet içi eğitim alıp-almama değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Katılımcıların Türk Edebiyatı Dersi Öğretim Programıznda yer alan İslam Uygarlığı Çevresinde Gelişen Türk Edebiyatı ünitesindeki Olay Çevresinde Oluşan Göstermeye Bağlı Edebî Metinler (Karagöz, Meddah, Orta Oyunu) konusuna yönelik kazanımlara ilişkin görüşleri ile ilgili toplam puanları cinsiyet, mesleki kıdem, mezun olunan bölüm, katılımcıların görev yaptıkları okul türü ve hizmet içi eğitim alıp-almama değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermemektedir