Mimari biçimlendirme kararlarında topoloji optimizasyonu uygulaması; ağaç benzeri yapılar üzerine bir çalışma


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: Mariam Hazem Helmi SELMI

Danışman: Zeynep Yeşim İlerisoy

Özet:

Mimari alanı, hesaplama araçlarındaki gelişmelerden ve matematiksel ve sayısal yöntemlerin tanıtılmasından yararlanır. Topoloji optimizasyonu (TO), farklı mühendislik konularında iyi bilinen ve uygulanan bir yöntemdir. Mümkün olan en az malzeme kullanımıyla yapısal verimliliği sağlayan en iyi malzeme dağılımını bulmakla ilgilenir. TO, mimariye nispeten yeni girmiş olup, yeni mimari formlar üretme potansiyeli yaratmaktadır. Mimaride topoloji optimizasyonu kullanımını araştırmak için iki aşamalı bir alan çalışması yapılmıştır. İlk aşamada, TO için kullanılan 3 programlar (Millipede, tOpos, ve Ameba) analiz edilmiş ve mimari tasarımda mekânı temsil eden bir küp ve bir kolon üzerinden farklı biçimlenme türlerine göre 3 farklı programla 5 tip tasarım çözümü yapılarak, optimizasyon süresi, hacim fraksiyonu ve yapısal performans parametreleri altında bir değerlendirme yapılmıştır. Bu veriler üzerinden mimari tasarım aşamasında tOpos en ideal program olarak sonuç verilmiştir. İkinci aşamada ise Topoloji optimizasyonu ile aynı amacı güden doğadan ilham alan tasarımlara yönelik araştırması yapılmıştır. Topoloji optimizasyon sürecinin ana hedefi malzeme tüketimini en aza indirmek olup, bu hedef aynı amacı paylaşan doğadan ilham alan tasarımlarda da görülmektedir. Bu noktada tasarım kararlarının değişmesi ile elde edilen ürünlerin karşılaştırılması yapılmıştır. Aynı plak elemanın aynı mesnetlenme alana sahip farklı sayıda kolonlarla desteklenmesi üzerine yapılan çalışmada elde edilen sonuçlar biçimsel ve yapısal performans parametrelerine göre değerlendirilmiştir. Ağaç dalları niteliğinde kolon sayılarının artması farklı sonuçlar vermiştir. Sonuç olarak farklı mimari tasarımda kullanımı için topoloji optimizasyonunu karşılaştırmalı olarak değerlendiren bu tez çalışması tasarımcılar için uygulamalı bir örnek temsil etmektedir.

Anahtar Kelimeler : Topoloji optimizasyonu, Mimari tasarım, Ağaç benzeri yapılar, Grasshopper eklentileri