Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, TÜRKÇE VE SOSYAL BİLİMLER EĞİTİMİ ANA BİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HALİL KOKKOKOĞLU
Danışman: Yusuf Doğan
Özet:
Anlatma becerilerinden biri olan yazma; bireyin duygu, düşünce, hayal ve izlenimlerini belli kurallar çerçevesinde, yazıyla ifade etmesini sağlar. Yazma becerisi, planlı ve aşamalı bir şekilde tasarlanan yazma eğitimiyle öğrencilere kazandırılır ve geliştirilir. Okul öncesinden üniversiteye kadar her kademede öğrencilere yazma eğitimi verilmektedir. Buna karşın ortaokul, lise hatta üniversite mezunu birçok kişinin kendini yazılı olarak ifade ederken zorlandığı bilinmektedir. Bu sorunun nedenlerini tespit etmek ve çözüm önerileri geliştirmek için yazma eğitimi uygulamalarının öğretmenler tarafından nasıl gerçekleştirildiğini öğrenmek önemlidir. Bu araştırmada ortaokul Türkçe öğretmenlerinin yazma eğitimiyle ilgili görüşlerinin neler olduğunu tespit etmek amaçlanmıştır. Bu doğrultuda araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseniyle yapılandırılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Eskişehir, Konya, Muş ve Şanlıurfa illerindeki devlet okullarında görev yapmakta olan 25 Türkçe öğretmeni oluşturmaktadır. Öğretmenlerin görüşlerini tespit etmek amacıyla uzman görüşleri doğrultusunda hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Görüşmeler sonucunda elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Araştırma neticesinde ulaşılan sonuçlar şu
vii
şekildedir: Türkçe öğretmenleri yazma eğitimini ve yazma eğitiminin amacını tanımlarken daha çok anlatma ve ifade etme kavramlarını vurgulamışlardır. Öğretmenlerin neredeyse tamamı yazma becerisiyle ilgili uygulamalarına, öğretmenlik hayatında edindikleri bilgilerin lisans öğreniminde edindikleri bilgilerden daha fazla katkı sağladığını düşünmektedir. Öğretmenlerin tamamına yakını yazma sürecine başlamadan önce öğrencilerin yazmaya karşı dikkatini çekecek ve onları motive edecek uygulamalardan yararlanmaktadır. Öğretmenlerin tamamı yazma eğitimi sürecinde hazırlık çalışması yapmaktadır. Öğretmenlerin büyük bir çoğunluğu yazma eğitiminde yazma planı yapmamaktadır. Öğretmenlerin tamamı yazma eğitiminde geri bildirim verdiklerini ve değerlendirme yaptıklarını belirtmişlerdir. Öğretmenlerin büyük bir kısmı sadece sınavlar aracılığıyla öğrencilerin yazma becerisini değerlendirmektedir. Öğretmenler, yazma eğitimi sürecini olumsuz etkileyen nedenlerin “öğrenci; aile, okul ve çevre; ders kitabı; ders saati ve müfredat; MEB ve eğitim sistemi; öğretmen; öğrencilerin ilkokul eğitimi; öğretmenlerin lisans eğitimi” olmak üzere sekiz farklı kategoriden kaynaklandığını düşünmektedir. Öğretmenlerin öğrencilerin yazma becerilerini geliştirebilmek için sundukları öneriler ise “öğrenci; uygulama, etkinlik; aile, okul ve çevre; ders kitabı; ders saati ve müfredat; MEB ve eğitim sistemi; öğretmen; öğrencilerin ilkokul eğitimi; öğretmenlerin lisans eğitimi” olmak üzere dokuz kategoride toplanmaktadır. Öğretmenlerin büyük bir çoğunluğu yazma eğitiminde teknolojiyi kullandığını fakat elektronik yazmayı kullanmadığını belirtmiştir. Araştırma neticesinde ulaşılan bu sonuçlar bağlamında yazma eğitiminin iyileştirilmesine yönelik çeşitli öneriler sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler : Yazma, yazma becerisi, yazma eğitimi, yazma eğitimi uygulamaları, öğretmen görüşleri, Türkçe eğitimi.