Yabancılara Türkçe Öğretiminde Ömer Seyfettin'İn Kaşağı Ve Perili Köşk Adlı Hikâyelerinin A1-A2 Seviyesine Uyarlanması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Adem KUTLU

Danışman: MUAMMER NURLU

Özet:

Bu çalışmamızda, yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde başlangıç seviyesi(A1-A2) için önem taşıyan yardımcı okuma kitaplarının seviyelere göre uyarlanması amaçlanmıştır. Alan yazında eksikliği ciddi biçimde hissedilen seviyelere uygun yardımcı okuma kitapları uyarlamanın ve hazırlamanın önemi hissettirilmeye çalışılmıştır. Çalışmamızda genel tarama modeli kullanılmış, bu kapsamda hikâye türündeki yazınsal metinlerin A1-A2 seviyesine uyarlanması hususu üzerinde durulmuştur. Araştırmanın evrenini Ömer Seyfettin'in bütün hikâyeleri oluşturmaktadır. Örneklemi ise Ömer Seyfettin'in Perili Köşk ve Kaşağı adlı hikâyeleri oluşturmaktadır. Uyarlama esnasında Avrupa Dilleri Ortak Çerçeve Metni okuma kazanımları esas alınmış, ayrıca Gazi TÖMER ve Ankara TÖMER yabancılara Türkçe ders kitaplarındaki A1-A2 seviyesi dilbilgisi kazanımlarını öğrencilerin öğrendiği varsayılmıştır. Çalışmamızda, yaygın birçok dilin yabancılara öğretilmesi hususunda seviyelere göre hazırlanmış hikâye kitaplarının mevcut olduğunu ancak Türkçenin yabancılara öğretimi için hâlihazırda seviyelere göre hazırlanmış yardımcı okuma kitaplarının bulunmadığı sorunu üzerinde durulmuş ve bu eksikliğin giderilebilmesi için Türk hikâyeciliğinin önemli yazarlarından Ömer Seyfettin'in Perili Köşk ve Kaşağı adlı hikâyeleri A1-A2 seviyesi okuma kazanımları temel alınarak uyarlanmıştır. Hikâyeler seçilirken mecazlı anlatımlar ve karmaşık bağlamlardan uzak olması, sözcük ve dilbilgisi görünümünün hedef seviyeye uyarlanabilecek düzeyde olması, derin ve sanatlı söyleyişleri barındırmaması ve hikâyedeki olay örgüsünün ilgi çekici ve merak uyandırıcı nitelikte olmasına dikkat edilmiştir. Uyarama esnasında anlaşılabilir mesaj sunan bir yapı oluşturulmaya çalışılmış, seviye kazanımları üzerinde görülen dilbilgisi ve sözcük yapıları varsa eşdeğerleri ile değiştirilmiş, yoksa metinden çıkarımı yapılmıştır. Uyarlamanın yanı sıra anlamayı kolaylaştıracağını düşündüğümüz okuma öncesi ve okuma sırası etkinlikleri hazırlanmış, okuma sonrasında ise okuyucunun anlama seviyesini kontrol edebilmek maksadıyla okuma sonrası etkinliklere yer verilmiştir. Bu etkinlikler yalnız okuma becerisini değil dilin tüm becerilerini kapsayan etkinlikler şeklinde hazırlanmıştır. Uyarlama çalışmamızdan sonra ise örnek iki hikâye metni hazırlanmış ve bu metinlerde de okuma etkinliklerine yer verilmiştir. Öğrenmenin başladığı ve öğrenme geçmişinin oluşturulduğu seviye A1-A2 seviyesidir. Bu seviyelere uygun metinlerle öğretimin desteklenmesi, öğrencinin söz varlığını, okuma becerisini ve dilbilgisi yapılarını öğrenmesi ve pekiştirmesi için gereksinim olarak görülmüş, hazırlanan etkinlikler ile öğrencinin farklı bilişsel süreçlerini harekete geçirerek öğrenmesini kolaylaştırmak amaçlanmıştır.