Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Öğrenci: GÖKCE CELEP
Danışman: AYSU DUYAN ÇAMURDAN
Özet:Gebelik döneminde bağışıklama uygulamaları anne adayı ve bebek için zararsız ve yararlı bir koruyucu sağlık hizmetidir. Ülkeler ve kültürler arasında genel aşı kabulü düzeyleri farklıdır; ancak gebelik dönemi aşı uygulamalarında hem gebeler, hem de sağlık çalışanları çeşitli nedenlerle çekimser davranmaktadır. Çok uzun yıllardır maternal ve neonatal tetanozun yok edilmesi için uygulanan gebelik dönemi tetanoz aşılamaları meyvelerini vermiştir. Aynı stratejinin özellikle bebekler için ağır seyirli solunum yolu enfeksiyonlarına neden olan boğmaca ve influenza için de güvenle kullanılabileceği literatürde pek çok çalışma ile gösterilmiştir. Buna rağmen gelişmiş ülkelerde bile bağışıklanma hızları oldukça düşüktür. Ülkemizdeki gebelik dönemi aşılamaları konusundaki farkındalığın ve tutumun saptanmasına katkıda bulunmak için planlanan bu çalışmaya Amasya Üniversitesi Tıp Fakültesi, Sabuncuoğlu Şerefeddin Eğitim Araştırma Hastanesi nde izlenen 786 gebe ve aynı ilde birinci basamak sağlık kuruluşlarında gebe izlemi yapmakla görevli 97 aile hekimi ile 146 yardımcı sağlık personeli katıldı. Çalışmanın birinci aşamasında hedef kitleye anket soruları yoluyla genel aşılar ve gebelik döneminde uygulanması önerilen aşılar konusunda bilgi ve tutumlarını irdeleyen sorular soruldu. Çalışmaya katılan gebelerin %94 üne Td aşısı yapıldığı, hiçbirine erişkin tip boğmaca aşısı yapılmadığı, sadece %1,1 ine influenza aşısı uygulandığı saptandı. Aşılanmamanın en sık nedeni (%89,2) aşılar konusunda yeterli bilgi ve öneri alınmaması olarak saptandı. Hekimlerin ve sağlık personelinin konuyla ilgili bilgisi olmasına rağmen kronik hastalıklar dışında bu aşılamalardan kaçındıkları görüldü. Hekimlere uygulanan anketlerde olgu senaryoları ile bağışıklama sorunlarının yönetimi istendiğinde, %56,7 sinin ortalamanın üzerinde puan aldığı görüldü. İkinci aşamada ise gebe eğitim sınıfı Çocuk Sağlığı dersinde gebelere uygulanabilen aşılar hakkında eğitim verildi. Bu müdahaleye rağmen gebelik sonunda eğitime ve anket çalışmasına katılan annelere ulaşıldığında hiç birinin önerilen influenza ve erişkin tip boğmaca aşılarını yaptırmadığı öğrenildi. Sonuç olarak; gebelik dönemi aşılamalarının anneyi ve doğacak bebeği koruyan, güvenli bir koruma hizmeti olduğu konusunda gebelerin, hekimlerin ve yardımcı sağlık personelinin tutarlı, güncel bilgilerle aydınlatılması gerektiği düşünüldü. Hastaların özellikle kendilerini izleyen hekimden öneri almaları gerektiği sonucuna varıldı.