Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Diren Sarısaltık Yaşın
Danışman: ZEYNEP ŞAFAK TEKSİN
Özet:Bu çalışmanın amacı, hipertansiyon tedavisinde farklı mekanizmalar ile etki gösteren amlodipin ve enalapril etkin maddelerini tablet dozaj şekli halinde içeren Sabit Dozlu Kombinasyon un (SDK) Kalite Tasarımı (QbD) prensiplerine göre geliştirilmesidir. SDK nın önformülasyon aşamalarında etkin maddelerin fizikokimyasal karakterizasyonu yapılmış ve miktar tayini analiz yöntemi geliştirilmiştir. Miktar tayini analiz yönteminin sağlamlığını test etmek için Box-Behnken tasarımı (BBD) kullanılmış ve geliştirilen Yüksek Basınçlı Sıvı Kromatografisi (HPLC) yöntemi optimize edilmiştir. Formülasyon çalışmalarından önce etkin maddelerin birbirleriyle ve yardımcı maddeler ile geçimlilik çalışmaları yapılmıştır. Geçimlilik çalışmalarında termal (DSC, TGA, DTA), kromatografik (İTK) ve spektroskopik (FTIR) analiz yöntemleri kullanılmıştır. Geçimsizlik ihtimali olan yardımcı maddeler elenerek seçilen fonksiyonel yardımcı maddeler ile formülasyon aşamasına geçilmiştir. Formülasyon aşamasında her iki ilacın referans ürünlerinin fizikokimyasal ve biyofarmasötik özellikleri temel alınarak Hedef Ürün Kalite Profili (QTPP) belirlenmiştir. Daha sonra QTPP yi etkileyebilecek olası Kritik Kalite Özellikleri (CQA) saptanmıştır. Ishikawa diyagramı ve neden-sonuç matrisi araçları ile risk analizi yapılarak CQA üzerine etkili Kritik Materyal Özellikleri (CMA) ve Kritik Proses Parametreleri (CPP) belirlenip bu faktörlerin risk düzeyleri Plackett-Burman tasarımı (PBD) ile değerlendirilmiştir. PBD sonucuna göre anlamsız faktörler elenerek, etkili faktörler BBD ile optimize edilmiştir. Optimizasyon sonucunda kritik faktörler için tasarım alanı belirlenmiş ve seçilen final formülasyon tabletin kalite denetim kriterleri açısından referans ürünler ile karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak, amlodipin ve enalapril içeren SDK ürününün formülasyon ve proses gelişimi sırasında kalitenin ürüne QbD yardımıyla inşası in vitro testlerle kanıtlanarak başarılı bir formülasyon tasarımı sağlanmıştır.