Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, BESLENME VE DİYETETİK ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MÜBERRA ÖZTÜRK
Danışman: Saniye Bilici
Özet:
Koroner arter hastalığında (KAH) sağlıksız beslenme, fiziksel inaktivite, sigara kullanımı gibi bilinen ve değiştirilebilir risk faktörlerinin yanı sıra son yıllarda inflamasyonun da önemli bir risk faktörü olduğu bildirilmektedir. Bu çalışma kardiyoloji polikliniğine başvuran 19-64 yaş aralığında, koroner arterlerinde darlık tespit edilen (≥%1 daralma) 29 erkek, 13 kadın koroner arter hastası (vaka grubu) ile koroner arterlerinde herhangi bir darlık tespit edilmemiş 29 erkek, 13 kadın (kontrol grubu) üzerinde yürütülmüştür. Çalışmanın amacı KAH’da beslenme durumu, sağlıklı yaşam biçimi davranışları, diyet inflamasyon indeksi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesidir. Bireylerin sosyo-ekonomik özellikleri, beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite durumu, 3 günlük besin tüketim kayıtları alınmış, bazı antropometrik ölçümler (vücut ağırlığı, boy uzunluğu, bel çevresi), vücut analizi (yağ oranı, su oranı, kas kütlesi, visseral yağ oranı, gövde yağ oranı) ile biyokimyasal bulguları değerlendirilmiştir. Çalışmada ayrıca diyetin inflamatuvar yükünü belirlemede diyet inflamasyon indeksi; KAH riskini belirlemede kardiyometabolik ve aterojenik indeks; koroner arter hastalarında hastalık şiddetini belirlemede Gensini skoru; sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını belirlemede Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, vaka grubunun %85,7’sinin, kontrol grubunun ise %54,8’inin yetersiz düzeyde aktif olduğu (p<0,05) belirlenmiştir. Erkeklerde ve kadınlarda antropometrik ölçümlerin anlamlı bir farklılık göstermediği saptanmıştır (p>0,05). Vaka grubunda kontrol grubuna kıyasla anlamlı olarak nötrofil yüzdesinin daha yüksek, lenfosit yüzdesinin daha düşük olduğu bulunmuştur (p<0,05). Vaka grubundaki erkeklerin %89,7’sinin; kadınların %75,9’unun yüksek aterojenik risk taşıdığı; kontrol grubunda ise erkeklerin %75,9’unun; kadınların %69,2’sinin yüksek aterojenik risk taşıdığı bulunmuştur (p>0.05). Erkek bireylerde C vitamini, flavon_3_ol ve flavonol tüketiminin; kadın bireylerde flavon tüketiminin vaka ve kontrol grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gösterdiği ve vaka grubunda daha düşük olduğu saptanmıştır (p<0,05). Vaka grubundaki bireylerde Gensini skoru arttıkça Dİİ istatistiksel anlamlı olarak artmaktadır (p<0,05). Kontrol grubundaki bireylerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II alt boyutlarından manevi gelişim, kişilerarası ilişkiler, sağlık sorumluluğu ve fiziksel aktivite alt boyutundan aldığı puanlar vaka grubundaki bireylere kıyasla istatistiksel anlamlı olarak daha yüksektir (p<0,05). Çalışmada; beslenme durumu ve Dİİ’nin KAH’da hastalık şiddetini etkilediği; KAH’lı olmayan bireylerde de kardiyometabolik riskin yüksek olması nedeniyle hastalıktan korunmada ve hastalığın yönetiminde sağlıklı beslenmenin önemli rol oynadığı ve KAH’da Dİİ ve beslenmenin etkilerinin belirlenmesinde daha geniş örneklemli ileri çalışmalara ihtiyaç olduğu sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimler : Koroner Arter Hastalığı, İnflamasyon, Beslenme