Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, ANTRENMAN VE HAREKET BİLİMLERİ ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Adile ŞAHİN
Danışman: Ömer Şenel
Özet:
Bu çalışmanın amacı; düzenli egzersiz yapan yetişkin bireylerde kahvaltı tüketimi alışkanlığı ve kahvaltı türünün beden kütle indeksi (BKİ) değeri ve fazla kilolu olma/obezite ile ilişkisini incelemek; fiziksel aktivite düzeyine etki gösterip göstermediğini belirlemektir. Araştırmaya 86 (49 erkek, 37 kadın) yetişkin birey gönüllü olarak katılmıştır. Katılımcıların son 1 ayı kapsayan Besin Tüketim Sıklıkları, 2 günlük geriye dönük (24 saatlik) besin tüketim kayıtları, fiziksel aktivite kayıtları, vücut kompozisyonu ve antropometrik ölçümleri alınmıştır. Bireylerin kahvaltı sıklığı ve türü ile BKİ, bel çevresi, bel/kalça oranı, yağ oranı sınıflamaları ve abdominal obezite arasındaki ilişkileri incelendiğinde her gün kahvaltı yapan bireylerin yağ oranı haricindeki tüm sınıflamalarda en fazla normal kategoride yer aldığı gözlenmiştir. Haftada 3-4 gün kahvaltı yapan bireylerin BKİ ve yağ oranı sınıflamalarına göre normal kategoride bulunma sıklıkları (sırasıyla: %41,2 ve %47,1) haftada 5-6 gün kahvaltı yapan bireylere (sırasıyla: %30,8 ve %38,5) göre daha yüksek bulunmuştur. Abdominal obezitenin en sık görüldüğü grup haftada 1-2 gün kahvaltı yapan bireylerdir. Klasik kahvaltı (KK) tüketen bireylerin %42,4’ü fazla kilolu, %16,7’si obezite sınıfında yer alırken hızlı kahvaltı (HK) türünü tercih eden katılımcıların fazla kilolu ve obezite sınıfında yer alma sıklıkları KK tüketenlere göre daha yüksek bulunmuştur. Kahvaltılık tahıl (KT) tüketen bireylerin %75,0’i normal kategoride yer alıp bu grup bireylerde obezite görülmemektedir. KK, HK ve KT grupları arasında abdominal obezitenin en yaygın olduğu grup HK grubu olup KT tüketen bireylerde abdominal obezite görülmemektedir. Kahvaltı sıklığı ve öğleye kadar harcanan enerji (ÖKHE) yüzdesi miktarları arasında egzersiz yapılmayan gün (EYG)’de haftada 4 ve üzeri kahvaltı sıklığına sahip bireylerin ortalama ÖKHE yüzdeleri (%43,1) haftada 2-3 kez kahvaltı yapan bireyler (%40,9)’e göre anlamlı derecede daha yüksek bulunmuştur (F=3,982;p<0.05).
Anahtar Kelimeler :Kahvaltı tüketimi, egzersiz, obezite, fiziksel aktivite, beslenme