Böbrek transplantasyonu bekleyen Türk hastalarda HLA class I ve class II varyantlarının retrospektif olarak araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Tuğba ÇİÇEK

Danışman: Hakkı Taştan

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Son dönem böbrek hastalığı (SDBH) kritik ve büyüyen global bir halk sağlığı problemidir. Son dönem böbrek hastalığının en iyi tedavi seçeneği böbrek transplantasyonudur. Günümüzdeki transplantasyon immünolojisindeki ve immunosupresif tedavilerdeki gelişmelere rağmen rejeksiyon greft sağkalımındaki en büyük engeldir. İnsan lökosit antijenleri (HLA) böbrek fonksiyonu ile ilişkilendirilmiş ve HLA antikorları yapılan çalışmalarda organ transplantasyonların da greft kaybı ile ilişkili olduğu gösterilmiştir. Böbrek transplantasyonlarında, transplantasyon sonrasında gerçekleşen rejeksiyonda en önemli rolü oynayan Human Lökosit Antijen(HLA) nın transplantasyon bekleyen Türk hastalarda HLA class I ve class II varyantlarının araştırılarak profillerinin ortaya koyulması planlandı. Ortaya koyulan profillerin hastalığa yatkınlıkla risk faktörü olup olmadığı ya da hastalığa karşı böbrek sağlığını koruyucu etkisi olup olmadığı diğer hedeflerimiz arasında yer almaktadır. Hasta ve donörlerin HLA doku tipleme testi moleküler temelli SSO ve serolojik olarak SSP olmak üzere 2 farklı yöntemle çalışılmıştır. İstatistiksel analiz için SPSS Statistics 26.0 programı kullanıldı. Böbrek transplantasyonu bekleyen hasta grubunda ve donör grubunda HLA-A*2, HLA-A*24, HLA-B*35 ve HLA-B*51, HLA-C*4, HLA-C*7, HLA-DRB1*11, HLA-DRB1*4 ile HLA-DQB1*3 ve HLA-DQB1*5 en sık görülen alleller olarak gözlemlenmiştir. Çalışmadaki verilerde HLA gruplarındaki istatistiksel analizlerin sonucuna göre, HLA allelleri ile hastalığa yatkınlıkla ilgili risk faktörü olarak ya da allellerin hastalıktan koruyucu etkisi ile ilgili istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki görülmemiştir.

Anahtar Kelimeler : HLA, İnsan Lökosit Antijeni, Transplantasyon