Sosyal Bilgiler Dersinde, Zihinsel Yetersizliğe Sahip Öğrencilere Yön Bulma Becerisinin Öğretimi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Zeynep Yaylacı

Danışman: BÜLENT AKSOY

Özet:

Bu çalışmanın amacı 6.sınıfa devam eden hafif düzey zihinsel yetersizliğe sahip öğrencilerin yön bulma becerilerini geliştirmeye yönelik etkinliklerin, öğrencilerin akademik başarısına etkisini belirlemektir. Araştırmada nitel ve nicel analizin birlikte kullanıldığı karma araştırma desenlerinden eşzamanlı dönüşümsel tasarım kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, amaçlı örneklem yoluyla seçilen ve 2014-2015 öğretim yılında Ankara ilinde bir özel eğitim kurumuna devam eden hafif düzey zihinsel yetersizliğe sahip üç öğrenci ile oluşturulmuştur. Araştırma verileri araştırmacı tarafından geliştirilen, 2 bölüm ve 22 sorudan oluşan Yön Bilgisi Testi ile toplanmıştır. Testin ilk bölümünü öğrencilerin yön bulma becerisini kazanabilmeleri için öğrenmeleri gereken ön koşul kavramların (yön, ara-ana yön, harita, pusula) kazanılmışlık düzeyini ölçmek amacıyla hazırlanan Kavram Bilgisi Testi oluştururken, ikinci bölümünü ise yön bulma becerisinin ne düzeyde kazanıldığını ölçmeye yönelik hazırlanan Beceri Düzeyi Testi oluşturmaktadır. 2 oturumdan oluşan önkoşul kavramların öğretiminde Doğrudan Öğretim Modeli, 3 oturumdan oluşan beceri öğretiminde Gösterip Yaptırma Yöntemi kullanılmıştır. Son testin uygulanmasının ardından nitel ve nicel veriler ayrı ayrı analiz edilmiş, veriler veri yorumlama aşamasında birleştirilmiştir. Araştırma zihinsel yetersizliğe sahip öğrencilere beceri öğretiminden önce, varsa, o beceriye ilişkin önkoşul kavramların öğretilmesinin öğrencilerin beceriyi kazanmalarında oldukça etkili olduğu sonucunu ortaya koymuştur. Araştırmada elde edilen bir başka sonuca göre yön ve harita kavramlarının zihinsel yetersizliğe sahip öğrenciler için zor ve soyut kavramlar olduğu fakat doğrudan öğretim modelinin öğrencilerin bu gibi soyut kavramları öğrenmelerinde etkili olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca öğrencilerin harita ve pusula ile yön bulma becerisi kazanmalarında etkili olan gösterip yaptırma yönteminin diğer yön bulma yöntemlerinin öğretiminde yetersiz kaldığı görülmüştür.