Ebeveynleri boşanmış ergenlerin yılmazlık, benlik saygısı, başa çıkma ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkinin incelenmesi: Yılmazlığın aracı rolü


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Tuğba Kurt

Danışman: YAŞAR ÖZBAY

Özet:

Bu çalışmanın amacı, anne babası boşanmış ergenlerin yılmazlık, benlik saygısı, stresle başa çıkma tarzları ve psikolojik belirtiler arasındaki doğrudan ve dolaylı ilişkiyi incelemektir.Çalışmanın katılımcılarını 2012 -2013 eğitim ? öğretim yılında, Ankara, İstanbul, Zonguldak, Çanakkale ve Konya illerinde lisede öğrenim gören 9., 10., 11. ve 12. sınıflara devam eden annesi ? babası boşanmış 14- 18 yaş aralığında 138 erkek, 169 kadın toplam 307 öğrenci oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında, Çocuk ve Gençlik Yılmazlık Ölçeği, Coopersmith Benlik Saygısı Envanteri, Stresle Başa Çıkma Tutumları Envanteri, Kısa Semptom Envanteri ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Çalışma grubundan toplanan veriler SPSS ve AMOS istatistik programlarıyla analiz edilmiştir. Araştırmada öne sürülen hipotezleri test etmek için varyans analizi, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu, Sobel ve Path Analizi kullanılmıştır.Bulgulara göre ebeveynleri boşanmış erkek ergenlerin kız ergenlere göre yılmazlıkları daha düşük, benlik saygıları ise daha yüksek olduğu bulunmuştur. Bunun yanında, ebeveynleri boşanmış ergenlerin, ebeveyn boşanma süresi arttıkça yılmazlık ve benlik saygılarında artma olduğu bulunmuştur. Stresle başa çıkma tarzları, benlik saygısı ve psikolojik belirtiler, yılmazlıkla anlamlı düzeyde ilişkilidir. Stresle başa çıkma ve benlik saygısına daha fazla sahip olmak, ebeveynleri boşanmış ergenlerin yılmazlıklarına olumlu katkı sağlarken; yılmazlığa sahip olmak psikolojik belirtilerin azalmasına neden olmaktadır. Bu sonuçlar, ebeveynleri boşanmış ergenlerin yılmazlıklarının, psikolojik sağlıklarını korumada önemli bir faktör olduğunu ortaya koymuştur. Aynı zamanda ergenlerin başa çıkma ve benlik saygıları ile yılmazlık arasında ilişkinin ortaya konarak başa çıkmanın yılmazlıktan farklı bir kavram olduğunu göstermiştir. Sonuçlar literatür ve kuramlar açısından tartışılmış, ileride yapılacak araştırmacılara ve alan çalışanlarına önerilerde bulunulmuştur.