Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MERYEM NUR ZEYDANLI
Danışman: Zehranur Yüksekdağ
Özet:Bu çalışmada, zengin folat içerikli yoğurt yapımında starter kültür olarak kullanılabilmesi amacı ile Türkiye'nin çeşitli ilçelerinden alınmış geleneksel yöntemlerle yapılan yoğurtlardan Lactobacillus (33) ve Streptococcus (34) cinslerine ait 67 bakteri izole edilmiştir. İzole edilen bakterilerin API 50 CH kiti ile biyokimyasal tanımlaması yapılmıştır. Ayrıca, biyokimyasal tanımlaması yapılan bakterilerden 6 streptokok ve 6 laktobasil izolatı tesadüfen seçilerek 16 S rDNA gen bölgesi ile moleküler olarak tanımlanmışlardır. Bakterilerin intrasellüler ve ekstrasellüler folat üretimleri üç farklı besiyerinde (Laktobasiller için; MRS (Man-Ragosa-Sharp), FACM (Folic acid casei medium), Skimmilk; Streptokoklar için, Elliker, FACM ve Skimmilk) ve üç farklı tampon uygulamasında (potasyum fosfat, sodyum fosfat ve sodyum asetat tamponu) belirlenmiştir. MRS besiyerinde potasyum fosfat tamponu uygulamasında, L. delbrueckii subsp. bulgaricus ZN951 suşu 126,3 μg/L değeri ile en yüksek intrasellüler folat üretimine sahip olduğu tespit edilirken, L. delbrueckii subsp. bulgaricus ZN541 suşu aynı besiyeri ve tamponda en yüksek ekstrasellüler folat üretimi (105,1 μg/L) göstermiştir. S. thermophilus türleri arasında ise en yüksek intrasellüler ve ekstrasellüler folat üretimi Z151 suşunda sırasıyla 177,1 μg/L ve 86,4 μg/L değerleri Elliker besiyerinde potasyum fosfat uygulamasında ölçülmüştür. İntrasellüler ve ekstrasellüler folat üretimleri yüksek çıkan L. delbrueckii subsp. bulgaricus ZN541 ve ZN951 ile S. thermophilus Z151 ve Z1052 suşlarının yüksek performans sıvı kromatografisi (HPLC) analizi ile folat türevleri (Tetrahidrofolat (THF), 5-metil-THF, ve 5-formil-THF) ve pABA ihtiva edip etmedikleri araştırılmış ve mevcut maddelerin miktar tayini yaptırılmıştır. L. delbrueckii subsp. bulgaricus ZN541 ve ZN951 suşlarında folat türevleri hem intrasellüler hem de ekstrasellüler içerikte bulunmuştur. S. thermophilus Z151 suşunun ekstrasellüler içeriğinde yalnızca 5-formil-THF, intrasellüler içeriğinde tüm folat türevleri tespit edilmiştir. S. thermophilus Z1052 suşunda intrasellüler ve ekstrasellüler içerikte ise 5-metil-THF ve 5-formil-THF belirlenmiştir. Ancak suşların hiçbirinde pABA'ya rastlanılmamıştır. HPLC analizi ile çalışılan suşlardan L. delbrueckii subsp. bulgaricus ZN951 suşunun 110,5 μg/L değeri ile en yüksek total folat miktarına sahip olduğu belirlenmiştir. Ayrıca en yüksek folat türevleri içeriği olduğu belirlenen L. delbrueckii subsp. bulgaricus ZN541 ve ZN951 suşlarında polimeraz zincir reaksiyonu (PZR) ile folat metabolizmasında kilit enzim olan dihidrofolat redüktaz (EC 1.5.1.3) (DHFR) gen bölgesi (folA geni) araştırılmış ve her iki suşta da gen bölgesi tespit edilmiştir.