FDM yöntemi ile üretilen eklemeli imalat parçaları için delik delme işlem parametrelerinin optimizasyonu


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ezgi Selen ZORER

Danışman: Mustafa Yurdakul

Özet:

Eriyik biriktirme modelleme yöntemi (FDM), malzeme filamentlerinin katmanlı olarak birleştirilmesini temel alan ve günümüzde 3B baskı olarak bilinen ve yaygınlaşan eklemeli imalat yöntemlerinden biridir. Eriyik biriktirme modelleme yönteminde delikli parça üretimlerinde deliklerde boyutsal ve geometrik hatalar gözlemlenmektedir. Deliklerdeki çap, konum, silindiriklik, dairesellik gibi kalite karakteristiklerinde yaşanan tolerans dışı sorunlar parçaların montajını zorlaştırmaktadır. Özellikle havacılık sanayindeki üretim takımları ve uçak parçalarında hassas toleranslar aranmaktadır. Eriyik biriktirme modelleme ile üretilmiş olan parçaların deliklerindeki boyutsal ve geometrik hataların giderilmesi için çeşitli çalışmalar yapılmasına rağmen başarılı sonuçlar alınamamıştır. Bu sebeple parçalar üretim aşamasında ön delikli ya da ön deliksiz üretilerek sonradan delinmekte ya da delikleri genişletilmektedir. Bu çalışmada eriyik biriktirme modelleme ile polikarbonat malzemesinden üretilen ön delikli ve ön deliksiz plakaların optimum işleme parametrelerinin bulunması amaçlanmıştır. Ön deneyler sonucunda belirlenen dört farklı ilerleme ve iş mili hızı, iki farklı kesici uç malzemesi ve kesme sıvısı işleme parametreleri olarak belirlenmiştir. Deliklerin çaptan sapma, dairesellikten sapma, silindiriklikten sapma ve yüzey pürüzlülüğü değerleri analiz edilmiştir. Yapılan deneyler sonucunda Minitab programındaki “Response Surface Modelling” modülü ile modeller oluşturulmuş ve regresyon denklemleri elde edilmiştir. TOPSIS yöntemi kullanılarak parametrelerin optimizasyonu yapılmış ve elde edilen parametreler ile doğrulama deneyleri gerçekleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler : Eriyik biriktirme modelleme, delik delme, optimizasyon