Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Öğrenci: BAHADIR GÜNEY
Danışman: İBRAHİM USLAN
Özet:Bor, dogada tüm canlıların yasantısını devam ettirmesi için vazgeçilmez ve en yaygın kullanım alanına sahip olan elementlerden birisidir.Sanayinin en önemli temel taslarından olan bor ürünleri, katma degerinin çok yüksek olması nedeniyle Türkiye için çok önemlidir. Bor ile ilgi yapılmıs olan çalısmalar incelendiginde, bunların çogunun rafine ürün elde etmek yerine minerali islemek, bor oksit içerigini artırmak, üretim yöntemi gelistirmek ve sıcaklık, parçacık boyutu gibi parametrelerin üretime etkilerini arastırmak oldugu görülmüstür. Literatürde geçen elementel bor tozu üretim teknikleri; bor tuzlarının (KBF4) elektroliz ile indirgenmesi, uçucu bor halidlerin (BBr3) hidrojen ve tungsten teli yardımı ile indirgenmesi, bor hidrit (B2H6) ve bor halidlerin termal ayrısması olarak bilinmekte fakat bor üretim yöntemleri ile ilgili dünya genelindeki gizlilik nedeniyle tekniklerin ayrıntıları hakkında bilgi edinilememistir. Bu çalısma ile elementel bor tozu üretim yöntemlerine bir yenisi eklenmistir. Bu yöntem, elementel bor tozunu mekanik ögütme teknigi ile oda sıcaklıgında üretilebilecegini göstermistir. Bu amaçla magnezyum (Mg) ve bor oksit (B2O3) tozlarının, atritör ve spekste farklı parametreler kullanılarak, ögütme sırasında reaksiyona girmesi saglanmıstır. Tepkimenin gerçeklesmesi ile elementel bor (B) ve magnezyum oksit (MgO) ürün olarak elde edilmistir. Farklı parametrelerde ögütülmüs olan numuneler XRD'de analiz edilmis ve elde edilen pik degerleri patern degerleri ile karsılastırılarak yorumlanmıstır. Elementel bor tozu tayini yapmak için iki numune ICPOES'de analiz edilerek 100 mg'lık numunede 11,7 mg (olması gereken:15,17) elementel bor tozu tespit edilmistir. SEM ile magnezyum, bor oksit ve ögütülmüs iki numuneye ait fotograflar çekilmistir. Ayrıca SEM'de iki numune üzerinde haritalama yapılarak elementel bor ve magnezyumun renklendirilmis görüntüleri alınmıstır. Bu çalısma neticesinde magnezyum ve bor oksitin (toz/bilya oranı 1/48 ve 1/36, ögütme süresi 120 dk alınmak suretiyle) mekanik ögütülmesi ile bor oksit içindeki bor indirgenerek % 77'lere varan oranlarda elementel bor tozu üretilebildigi görülmüstür.