Kavram Haritası Tekniği İle Yürütülen Derslerin Yabancı Öğrencilerin Türkçe Dil Bilgisi Öğrenimlerine Etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Melike ERDİL

Danışman: Fatma Açık

Özet:

Bu araştırmada, kavram haritası tekniği ile C1 düzeyinde Türkçe dil bilgisi öğretiminin etki düzeyini tespit etmek amaçlanmaktadır. Araştırmanın yönetimi, ‘karma yöntem araştırması’; araştırma deseni ise ‘gömülü (içeyerleşik)’ desendir. Araştırmanın nicel boyutunu ‘deneysel araştırma’ oluşturmaktadır. Araştırmada, ‘amaçlı örneklem yöntemlerinden’ biri olan ‘maksimum çeşitlilik örneklemesi’ tercih edilmiştir. Araştırmanın nicel çalışma grubunu, 2020-2021 Akademik Yılı’nda İstanbul Üniversitesi DİLMER ile Gebze Teknik Üniversitesi SEM’de C1 düzeyinde Türkçe öğrenen 18 deney ve 18 kontrol grubu olmak üzere toplam 36 öğrenci oluşturmaktadır. C1 düzeyinde Türkçe dil bilgisi öğretiminde kavram haritası tekniğinin etki düzeyini belirleyebilmek amacıyla araştırmacı tarafından 29 maddeden oluşan “Türkçe Dil Bilgisi Testi” geliştirilmiştir. Test, 10 üniversitede C1 düzeyinde Türkçe öğrenen 292 öğrenci üzerinde uygulanmıştır. Nicel verilerin analizi, SPSS 23.0 paket programıyla yapılmıştır. Geliştirilen testin madde ayırt ediciliği ‘iyi düzeyde’ bulunmuştur. Araştırmanın nitel boyutunu ‘görüşme’ ve ‘odak grup görüşmesi’ oluşturmaktadır. Araştırmanın nitel çalışma grubunda, araştırmacı tarafından geliştirilen ve 5 maddeden oluşan “Standartlaştırılmış Açık Uçlu Görüşme Formu” 17 deney grubu öğrencisi üzerinde uygulanmıştır. Yine araştırmacı tarafından geliştirilen ve 5 maddeden oluşan “ Odak Grup Görüşmesi Formu” ise 10 deney grubu öğrencisi üzerinde uygulanmıştır. Araştırmanın sonucunda, deney ve kontrol grubunun ön test puanları arasındaki farkın istatistiksel olarak ‘anlamlı olmadığı’ ve dil bilgisi yeterliliklerinin ‘benzer’ düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Deney grubundaki öğrenciler kavram haritası tekniğinin dil bilgisi konularının öğretiminde ‘etkili’ olduğunu düşünmektedir. Deney ve kontrol gruplarının son test puanları ile kalıcılık testi puanları arasındaki farkların istatistiksel olarak ‘deney grubu lehine anlamlı’ olduğu belirlenmiştir. Deney grubundaki öğrenciler, kavram haritası tekniğinin dil bilgisi konularının öğretimini ‘kolaylaştırdığını’ belirtmişlerdir. Deney grubunun ön test ve son test puanları arasındaki farkın istatistiksel olarak ‘son test lehine anlamlı’ olduğu saptanmıştır. Deney grubundaki öğrenciler diğer seviyelere göre C1 Türkçe dil bilgisi konularının öğretiminde kullanılan kavram haritası tekniğini daha ‘öğretici’ bulduklarını ifade etmişlerdir. Deney grubunun son test ve kalıcılık testi arasındaki farkın istatistiksel olarak ‘anlamlı olmadığı’ tespit edilmiştir. Bu sonuca göre kavram haritası tekniği ile C1 düzeyinde Türkçe öğrenen yabancı öğrencilerin ‘kalıcı öğrenme’ sağladığını söylememiz mümkündür. Deney grubundaki öğrenciler kavram haritası tekniğinin dil bilgisi öğretimi dışında dört temel dil becerisi için de

‘kullanılabileceğini’ belirtmişlerdir. Ayrıca kavram haritalarını çizerken bulduklarını ifade etmişlerdir.‘öğretici’

Anahtar Kelimeler :Yabancı Dil Olarak Türkçenin Öğretimi, Dil Bilgisi, C1 Düzeyi, Kavram Haritası Tekniği.