Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, EĞİTİM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Neslihan KÖSE
Danışman: Halük Ünsal
Özet:
Küreselleşen dünyada yabancı dil öğretimi birçok ülkenin önemli gündem konuları arasındadır. Harcanan çabalara ve gösterilen ilerlemelere rağmen Türkiye de dâhil birçok ülkede bu konu hala çözülebilmiş değildir. Bu araştırmada, Türkiye, Almanya (Berlin), İsveç, İspanya (Madrid), İran ve Japonya’daki zorunlu eğitimde İngilizcenin yabancı dil olarak öğretimi ve programları kaynak-köken açısından ait oldukları dil ailesi ve ülkelerin uluslararası platformda İngilizce başarı düzeyleri ölçütleri doğrultusunda incelenmiştir. Karşılaştırma İngilizce öğretim amaç ve politikalarını, programların genel yapısını, temel felsefesi ve amaçlarını, içerikte yer verilen konuları, yabancı dil öğretim ve ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarını kapsaması açısından kapsamlı ve önemlidir. Bu tür kapsamlı çalışmalar yapılan program geliştirme çalışmalarında süreçte yer alan tüm paydaşlar için yol gösterici olabilmektedir. Bu araştırma nitel araştırma desenlerinden çoklu (kolektif) durum çalışması olarak tasarlanmıştır. Ülkelerin seçiminde farklı durumlarda ortak örüntülerin tespit edilip betimlenmesi amacı ile nitel araştırmada kullanılan amaçlı örnekleme stratejilerinden maksimum çeşitlilik (heterojenlik) örneklemesi kullanılmıştır. Bu kapsamda, belirlenen ölçüt takımı doğrultusunda farklı dil aileleri ve kollarına mensup Almanya (Berlin), İsveç, İspanya (Madrid), İran ve Japonya’nın zorunlu eğitim kademesindeki v
vi
İngilizce öğretim programları Türkiye ile karşılaştırılmıştır. Elde edilen bulgular ışığında Türkiye’nin güncellenen programının daha önce yapılan eleştiriler dikkate alınarak düzenlendiği ve yapısı, temel felsefesi, genel amaçları, benimsenen yabancı dil öğretim ve ölçme ve değerlendirme yaklaşımları açısından Almanya (Berlin), İsveç ve İspanya (Madrid) ve Japonya ile benzer olduğu görülmektedir. İran’ın programlarında da güncellemeler yapılmış olsa da programın temel felsefesi ve yapısı ile ilgili farklılıklar bulunmaktadır. Bu bulgular tüm ülkelerde yabancı dil öğretiminde modern yaklaşımlara yönelik bir eğilimin olduğunu göstermektedir. Diğer taraftan, araştırmada belirlenen ölçüt takımı doğrultusunda İngilizce ile aynı dil ailesi (Hint-Avrupa), aynı kol (Avrupa) ve aynı grupta (Germen-İskandinav) yer alan Almanca ve İsveççe’nin konuşulduğu Almanya ve İsveç English Proficiency Index (EPI) 2020’de “çok iyi” yeterlilik bandında yer almaktadır. Aynı dil ailesi (Hint-Avrupa), aynı kol (Avrupa) ve farklı grupta (Roman-Latin) yer alan İspanyolca’nın konuşulduğu İspanya “orta” yeterlilik bandında sıralanmıştır. Hint-Avrupa Dil ailesinde olmasına rağmen, Hint Kolu İran grubunda yer alan Farsça’nın konuşulduğu İran’ın ve tamamen farklı dil ailelerinde yer alan Japonca ve Türkçe’nin konuşulduğu Japonya ve Türkiye’nin de “düşük” yeterlilik bandında yer aldığı görülmektedir. Bu bulgular ışığında, ülkelerin ait oldukları dil ailesinin ve dolayısıyla ana dil ile hedef dilin birbirine yakınlığı ya da uzaklığının yabancı dil olarak İngilizcenin öğrenilmesinin önündeki zorluklardan biri olabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Bu nedenle farklı dil ailelerine mensup diller ile benzer çalışmaların tekrarlanıp, bu doğrultuda, dil ailesi farklılığından kaynaklı sorunlara yönelik çözümler üretilmesi üzerinde çalışılabilir.
Anahtar Kelimeler : Yabancı dil öğretimi, öğretim programı, karşılaştırmalı eğitim