SÜRDÜRÜLEBİLİR İNSAN YERLEŞMELERİNE ULUSLARARASI YAKLAŞIMLAR: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER-HABİTAT DENEYİMLERİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, ŞEHİR VE BÖLGE PLANLAMA ANA BİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Emine Şeyda SATILMIŞ

Danışman: Çiğdem Varol Özden

Özet:

1970’lerde ulus devletlerin hızlı kentleşmenin sonuçlarını kabul etmesiyle birlikte, bu konuda geliştirilecek yaklaşımlar konusunda ilk somut adım Birleşmiş Milletler (BM) tarafından atılmıştır. BM kurmuş olduğu İnsan Yerleşmeleri Programı (HABİTAT) ile her yirmi yılda bir HABİTAT Konferanslarını düzenlemeye başlamıştır. İnsan yerleşmeleri üzerindeki sorunlara uluslararası düzeyde çözüm arayan HABİTAT Konferansları yapıldıkları dönem itibari ile almış olduğu kararlar, çözümler, öneriler ve taahhütler bakımından küresel ve ulusal öneme sahiptir. HABİTAT Konferansları, hem yirmi yılda bir gerçekleştirdikleri ana konferansları, hem de bu ana konferansları besleyen ara konferans, ara toplantılar ve belgeleri ile insan yerleşmeleri üzerine hem akademik hem de uygulamadaki çalışmalara referans olan faaliyetlerdir. Bu tez çalışmasının amacı; BM’nin insan yerleşmelerine yönelik düzenlemiş olduğu HABİTAT Konferanslarındaki kavramların ortaya çıkış sürecini HABİTAT konferansları özelinde irdeleyerek, bugüne kadar gerçekleştirilmiş HABİTAT Konferanslarının somut çıktıları olan belgelerde ortaya konulan kavramların kent planlama alanına ve uluslararası yazına yaptığı katkının ortaya konulmasıdır. Bu amaç kapsamında tezde öncelikle, BM’nin insan yerleşimlerine yönelik yaklaşımları ortaya konulmakta, ardından Türkiye’nin doğrudan deneyimlemiş olduğu HABİTAT II Konferansı ve dolaylı olarak deneyimlediği HABİTAT III Konferansı deneyimleri ele alınarak konferansların işleyişi ve konferans metinlerinin ortaya çıkışı irdelenmektedir. Konferans metinleri üzerinden yapılan nitel ve nicel analizler ile kent planlamasına getirdiği yenilikçi kavramlar saptanarak, kavramların uluslararası yazına etkisi tartışılmaktadır. Çalışma sonucunda HABİTAT Konferansları’nın kendinden önce düzenlenen konferansları dikkate alan çalışmalar yaparak kavramlar ürettiği, kendinden sonra düzenlenen konferanslara da yol gösterici yenilikçi kavramlar ortaya koyarak temalar ve kavramlar üzerinden uluslararası yazına katkı sağladığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası konferanslar, insan yerleşmeleri, Birleşmiş Milletler (BM), HABİTAT Konferansları, kavraml