Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Öğrenci: ZEYNEP GÖKÇE GAYRETLİ AYDIN
Danışman: AYSUN BİDECİ
Özet:Yapısal büyüme ve puberte gecikmesi (YBPG) olan çocuklarda osteopeni ve kemik kırık riski olup olmadığı halen tartışmalı bir konudur. YBPG ve ailevi boy kısalığı (ABK) olan prepubertal erkek çocuklarda, kemik metabolizmasının biyokimyasal göstergelerini ve kemik mineral yoğunluğunu değerlendirmek amacı ile bu çalışma planlandı. Yaşları 6-11 yaş arasında olan YBPG tanısıyla izlenmekte olan 31 çocuk, ailevi boy kısalığı tanısıyla ile izlenmekte olan 22 çocuk ve kontrol grubunda 27 sağlıklı çocuk çalışmaya dahil edildi. Tüm hastalar erkek ve prepubertal evredeydi. Serum kalsiyum (Ca), fosfor (P), alkalen fosfataz (ALP), osteokalsin (OC), parathormon (PTH), 25 OH Vitamin D, osteoprotegerin (OPG), idrarda deoksipiridinolin (D-pyd) seviyesi, DEXA yöntemiyle lumbar vertebra seviyesinde kemik mineral yoğunluğunun YBPG, ABK ve kontrol grubu arasındaki ilişkisi araştırıldı. Laboratuar parametrelerinden Kalsiyum, Fosfor, Alkalen fosfataz, Parathormon ve Osteoprotogerin ortalama ya da ortancaları ABK, YBPG ve kontrol çalışma gruplarında istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermemektedir (p>0.05). 25 OH Vit D düzeyi ABK olan grupta kontrol grubundan anlamlı olarak yüksek iken (p=0.040), Ailevi ile YBPG (p00.887) ve YBPG ile Kontrol (p=0.311) grupları arasındaki farklılıklar anlamlı değildir. Kontrol grubundaki çocukların osteokalsin ortancası Ailevi ve Yapısal boy kısalığı olan çocukların ortancasından daha küçüktür. Ailevi ile Yapısal (Z=1.826; p=0.068) ve Ailevi ile Kontrol (Z=0.628; p=0.530) grupları arasında idrar deoksipiridinolin düzeyi açısından farklılık yokken, YBPG olan grupta Kontrol grubundan anlamlı olarak yüksektir (Z=2.582; p=0.010).Yapısal büyüme ve puberte gecikmesi olan grupta KMD Z skoru Kontrol grubuna göre anlamlı şekilde düşüktür. (p<0.001), Ailevi ile Kontrol (p=0.111) grupları arasındaki kemik mineral yoğunluğu Z skoru ortalaması benzerdir. Yapısal büyüme ve puberte gecikmesi olan çocuklarda günlük kalsiyum alımı ile kemik mineral yoğunluğu Z skoru (r=0.758; p<0.001) arasında doğrusal bir ilişkinin varlığı gözlenmiştir. Ailevi boy kısalığı olan çocuklarda kemik mineral yoğunluğu Z skoru ile osteoprotogerin arasındaki ilişkiler ters yönde iken (r=-0.593; p=0.006), YBPG ve kontrol grubunda kemik mineral yoğunluğu Z skoru ile osteoprotogerin arasında ilişki saptanmamıştır. Hiçbir çalışma grubunda kemik mineral yoğunluğu Z skoru ile idrar deoksipiridinolin ve 25 OH Vit D arasında ilişki saptanmamıştır. Kemik yaş grubu ≥ 8 yaş olan çocuklarda, Kemik mineral yoğunluğu Z skoru ortancası Ailevi boy kısalığı olan grupta YBPG olan gruptan istatistiksel olarak önemli miktarda yüksek bulundu (Z=2.188; p=0.026). Diğer parametreler arasında ABK ve YBPG olan gruplarda anlamlı farklılık saptanmadı. YBPG olan grupta < 8 kemik yaş grubunda yer alan çocuklarda da osteoprotegerin değerleri ile idrar deoksipiridinolin değerleri arasında ters yönde ve orta derecede bir korelasyon bulunmuştur (r=-0.528; p=0.008). Sonuç olarak; YBPG olan grupta kemik mineral yoğunluğu ABK ve kontrol grubundaki çocuklara göre düşük bulundu. YBPG olan grupta Ca alımlarının diğer gruplar ile karşılaştırıldığında daha az olması, VKİ lerinin düşük olması nedeniyle bu çocuklara nutrisyonel boy kısalığı da eşlik edebilir mi? sorusunu aklımıza getirdi. Ayrıca idrar deoksipridinolin seviyesinin yüksek olması da puberte öncesi dönemde başlayan osteoporoza yatkınlığın, puberte gecikmesi ile daha da derinleşebileceği düşündürmektedir.