Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, GÜZEL SANATLAR EĞİTİMİ ANABİLİM DAL, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Elif ÇakıroğluI
Danışman: . Güzin Altan Ayrancıoğlu
Özet:
Temel tasarım dersi, tasarım öğeleri ve ilkeleri aracılığıyla tasarım dilinin kazandırıldığı, sanatsal algının ve tasarım becerilerinin geliştirildiği bir süreci içermektedir. Temel Tasarım derslerinde çoğunlukla resim, grafik, heykel gibi sanat ve tasarım formlarına yönelik uygulamaların yapıldığı görülmektedir. Ancak günümüz sanat ve tasarım anlayışı; disiplinler arası yaklaşımın yer aldığı farklı malzeme ve tekniklerin bir arada kullanıldığı estetik algı ve biçimsel kaygılar kadar düşünsel süreçlerin de önem kazandığı uygulamalar içermektedir. Günümüz düşünsel yapısını ve teknik olanaklarını yansıtan çağdaş sanat anlayışına yer veren uygulamalara, görsel sanatlar eğitimi içerisinde yer verilmesinin önemli bir gereksinim olduğu düşünülmektedir. Öncelikli olarak tasarım becerilerinin temellerinin oluşturulduğu temel tasarım eğitiminin, farklı tekniklerin ve materyallerin kullanımına; kavramsal ve eleştirel düşünme becerilerine yer veren uygulamaları içermesi önem arz etmektedir. Yüksek Öğretim Kurulu tarafından 2018 yılında yayınlanan Resim-İş Eğitimi Anabilim Dalı lisans programında Temel Tasarım I-II derslerinin kazanımları göz önünde bulundurulduğunda kavram temelli uygulamaların yer aldığı temel tasarım dersinin gerekliliği anlaşılmaktadır. Araştırmada kavram temelli uygulamalar ile geliştirilen temel tasarım ders etkinliklerinin uygulama sürecinin nasıl ilerleyeceği ve aynı zamanda birer görsel sanatlar öğretmeni adayı olan öğrencilerin sürece ilişkin görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda 2016-17 öğretim yılı güz döneminde, Gazi Üniversitesi Resim-İş Eğitimi Anabilim Dalı’nda verilen Temel Tasarım I dersinde eylem araştırması gerçekleştirilmiştir. Temel Tasarım I dersini alan 15 öğrenci, araştırmanın vi katılımcılarını oluşturmaktadır. Araştırmada elde edilen veriler, 19.09.2016–28.12.2016 arasında 15 haftalık sürede toplanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, açık uçlu soru formu, video kayıtları, yarı yapılandırılmış görüşme, araştırmacı günlüğü, öğrenci günlükleri ve dereceli puanlama anahtarı (DPA) kullanılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen verilerin betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmesi sonucunda bulgular ortaya konmuştur. Bulgular, araştırma soruları çerçevesinde yorumlanarak sonuçlara ulaşılmıştır. Sonuç olarak öğrencilerin kavramın tasarım sürecindeki işlevine yönelik farkındalık geliştirdikleri görülmüştür. Kavramsal düşünme biçimiyle birlikte sanat ve tasarım süreciyle metodik düşünme ve çalışma sürecini deneyimlediklerini belirtmişlerdir. Ayrıca kavramlara karşılık gelen simge, sembol, ikon ve benzeri görsel göstergelerle ilgili bilgi edinerek kavramları görsel bir dil aracılığıyla ifade etmeye yönelik bilgi ve deneyim elde etmişlerdir. Buna ek olarak tasarım öğeleri ve ilkelerinin kompozisyon içindeki işlevsel ve biçimsel değerleri üzerine farkındalık kazandıklarını belirtmişlerdir. Ayrıca görsel kültüre ilişkin bilgi edindikleri ve görsel okuryazarlık becerilerinin geliştiği söylenebilir. Bunların yanı sıra öğrenciler, kavram temelli etkinlikler kapsamında, fotoğraf ve video gibi araçlarla çalışmaktan dolayı memnuniyetlerini dile getirerek çağdaş sanata ilgi duymaya başladıklarını ve ileriki yaşamlarında çağdaş sanatla ilgilenebileceklerini belirtmişlerdir.
Anahtar Sözcükler: Temel Tasarım Eğitimi, Kavram Temelli Tasarım Uygulamaları,
Kavramsal Düşünme,