Vitamin D düzeyinin allojeneik hematopoietik kök hücre mobilizasyonu üzerine etkisi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ERHAN HOCAOĞLU

Danışman: ZEYNEP ARZU YEGİN

Özet:

vitamininin ve vitamin D reseptörünün (VDR) hematopoietik kök hücre (HKH) çoğalması ve mobilizasyonu üzerine olan olumlu etkisi in vitro çalışmalarda ve hayvan deneylerinde gösterilmiştir. Ancak D vitamininin HKH mobilizasyonundaki olası rolünü inceleyen klinik çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmanın amacı, allojeneik vericilerde D vitamini düzeyinin HKH mobilizasyonu üzerine etkisinin değerlendirilmesidir. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi‟nde Ağustos 2013 ile Ekim 2018 tarihleri arasında allojeneik HKH vericisi olan 112 erişkin gönüllünün dosya kayıtları geriye dönük olarak incelendi. Mobilizasyon öncesi serum D vitamini düzeylerinin mobilizasyon ile ilişkili parametreler üzerine etkisi incelendi. Çalışma popülasyonunda ortanca vitamin D düzeyi 15,8(3-63,2) μg/L idi. İlk aferez gününde ortanca çevre kanı ve ürün CD34+ hücre sayıları sırasıyla 36,5(7-206) /mcL ve 5,3(0,5-22,8) x106/kg olarak saptandı. Ortanca toplam ürün CD34+ hücre sayısı 8,1(1,9-22,8) x106/kg idi. Çalışma grubu çevre kanı CD34+ hücre sayısına göre iki alt gruba ayrıldığında, çevre kanı CD34+ hücre sayısı 20/mcL‟nin altında olan grupta 20/mcL‟nin üzerinde olan gruba göre D vitamini seviyeleri anlamlı düşük saptandı (p=0,035). Ortanca vitamin D düzeyine göre çalışma grubu iki alt gruba ayrıldığında, çevre kanı CD34+ hücre sayısı D vitamini düzeyi düşük olan grupta anlamlı düşük saptandı (p=0,038). Bununla birlikte, D 142 vitamini düzeyleriyle ürün CD34+ hücre sayıları arasında anlamlı ilişki saptanmadı. Lojistik regresyon analizinde, serum D vitamini düzeyi çevre kanı CD34+ hücre sayısıyla ilişkili bulundu (p=0,042). Bu çalışmada D vitamini düzeyleri ile çevre kanı CD34+ hücre sayısı arasında anlamlı ilişki saptanmış olup, aynı ilişki ürün CD34+ hücre sayısıyla gözlenmemiştir. Bu durum daha geniş çalışma gruplarında ürün işlenmesi ve toplanması sürecini kapsayan daha standardize yöntemlerle ileri araştırma gerektirmektedir. D vitamini eksikliğinin dünya çapındaki yüksek prevalansı, replasmanının maliyet etkinliği ve mobilizasyon başarısını iyileştirici olası etkisi göz önünde bulundurulduğunda, D vitamininin HKH mobilizasyonu üzerine olan etkisinin araştırılması klinik önem arz etmektedir.