MALZEME İHTİYAÇ PLANLAMASI VE BÜYÜK ÖLÇEKLİ BİR MOBİLYA FABRİKASINDA UYGULANMASI


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mehmet Ekmel SU

Danışman: Erol Burdurlu

Özet:

Bu çalışmada Ankara’da faaliyet gösteren ve ağırlıkla ofis ve konut mobilyaları üretimi yapan büyük ölçekli bir işletmenin geçmişe dayalı uzun dönem satın alma ve stok verileri analiz edilerek türetilecek verilerle malzeme ihtiyaç planlaması sisteminin etkililiğinin arttırılması hedeflenmektedir. Bu amaca yönelik olarak; İşletmenin son 5 yıllık faaliyet sürecinde ürün gamı içerisinde bulunan toplam 5859 farklı ürün içerisinden en çok satışı yapılan 10 adet ürün “örnekleme grubu” olarak seçilmiştir. MRP girdileri olarak, seçili bu 10 adet ürün için ürün ağaçları yanında ürün ağaçlarındaki seviyeye uygun olarak her bir ürünün malzeme listesi (Ürün Ağacı) ve envanter kayıtları (Stok Durum Kütüğü) oluşturulmuştur. 2020 yılı için oluşturulan ana üretim planı ve malzeme listeleri kullanılarak ABC analizi ve gruplaması, her bir malzeme için ekonomik sipariş miktarları, yıllık sipariş sayıları ve sipariş süreleri, birim ve toplam stok maliyetleri, yeniden sipariş seviyeleri, emniyet stokları ve stok devir hızları hesaplanmıştır. Yapılan ABC analizinde; toplam değerin %79,47’sine karşılık gelen stok kalemleri A grubu kalemler, toplam değerin %79,47’sinden %94,98’ine karşılık gelen stok kalemleri B Grubu kalemler ve geriye kalan toplam değerin %5,02’sini oluşturan stok kalemleri de C grubu kalemler olarak belirlenmiştir. A grubu kalemlerin her birinin toplam harcama bütçesi içerisinden aldığı pay %9,39 ile %0,68, B grubu kalemlerin %0,65 ile %0,2 ve C grubu kalemlerin de %0,2 ile %0,002 arasında değişmektedir. Malzemelerin ekonomik sipariş miktarlarına bağlı sipariş verme sayıları yılda 0,49 kez ile 13,42 kez arasında değişirken sipariş sayısına bağlı olan sipariş süreleri de 739 gün ile 27 gün arasında değişmektedir. Stok maliyetlerinin optimumda tutulabilmesi açısından ABC analizi ve gruplaması ile daha sık stok denetimi yapılacak malzemelerin tespit edilerek stok yönetimi analizleri ile bu malzemelerin ekonomik sipariş miktarlarının, sipariş sayıları ve sürelerinin, emniyet stoklarının ve yeniden sipariş seviyelerinin tespiti ve bu malzemelerin stok devir hızlarının yüksek tutulması önerilmektedir. 

Anahtar Kelimeler : Malzeme ihtiyaç planlaması, kurumsal kaynak planlaması, ABC analizi, ekonomik sipariş miktarı, güvenlik stoğu