Elektrik dağıtım şirketlerinin elektrik kesinti süreleri ve kayıp-kaçak miktarı bakımından performanslarının incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Öğrenci: GÖKHAN BOSTANOĞLU

Danışman: JALE BALİBEYOĞLU

Özet:

Enerji, tarih boyunca uygarlıkların refah düzeyini ve ekonomisini etkileyen temel unsurlardan biri olmuştur. Hızla artan dünya nüfusu ve sanayileşmeye bağlı olarak enerjiye olan gereksinim de hızla artmaktadır. Türkiye, elektrik üretiminden de anlaşılacağı gibi tüketimi en hızlı artan ülkelerden biridir. Elektrik arzı ve talebi, bir ülkenin nüfusu, sanayisi ve ekonomik yapısıyla doğrudan ilişkilidir. Ekonomik büyüme hedefinin konulduğu bir yapıda elektrik talebi planlamalarının da yapılması büyüme hedeflerinin gerçekleşmesine en önemli katkıyı sağlayacaktır. Aksi durumda artan talebe karşı planlamaların yapılmaması sonucunda, elektrik kesinti ve kayıp-kaçak kullanım riskinin hızla artmasına sebep olacaktır. Bu çalışmada Türkiye'deki 21 Elektrik Dağıtım şirketlerinin 2015 ve 2017 yılları arasındaki elektrik kesinti süreleri, elektrik kesinti sıklıkları ve kayıp-kaçak miktarları bakımından performansları 4 Model üzerinde ele alınmış ve Veri Zarflama Analizi tekniğiyle analiz edilmiştir. Çalışmada girdi yönlü Charnes, Cooper ve Rhodes (CCR) ve Banker, Charnes, Cooper (BCC) modelleri uygulanarak, şirketlerin etkinlik skorları belirlenmiş, etkinlik sıralaması oluşturulmuş ve yorumlanmıştır. Uygulanan modeller ile birlikte etkinsiz çıkan şirketlerin etkin olmaları için girdi ve çıktılarda yapmaları gereken miktar optimizasyonları belirlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda; genel olarak nüfusun yoğun olduğu yerlerde faaliyetini sürdüren şirketlerin elektrik kesinti süresi ve elektrik kesinti sıklığı bakımından diğer şirketlere göre etkin olduğu söylenebilir. Sosyo-Ekonomik gelişmişliği yüksek olan bölgelerde faaliyet gösteren şirketlerin az gelişmiş bölgelerdeki şirketlere göre kayıp-kaçak ve elektrik kesinti süreleri bakımından kaynaklarını daha etkin kullandıkları görülmektedir. Son olarak, şirketlerin 2015-2016-2017 yılları arasındaki etkinlik değişimleri Malmquist Toplam Faktör Verimliliği Endeksi ile incelenmiş olup, yıllara göre performansını arttıran ve azaltan şirketler tespit edilmiştir