Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mustafa ER
Danışman: Abdulkadir Güllü
Özet:
Endüstride birçok mühendislik alanında boru profiller ile ince sac panellerin montajı çok yaygın olarak uygulanmaktadır. Cıvata ile bağlama yöntemi; ön operasyonların kolaylığı, kullanılan elemanların standart ve ucuz olmaları sebebiyle, çözülebilen bağlama tasarımlarında en çok tercih edilen yöntemdir. Ancak ince cidarlı malzemelerde montaj için yeterli somun boyutunun oluşturulamaması bağlama mukavemetini ve montaj işleminin verimini düşürmektedir. Sürtünmeli delme operasyonu ince cidarlı malzemelere etkili bir şekilde vida dişi açılmasına imkân sağlayarak üretim sürecine önemli bir katkı sunmaktadır. Bu durum, sürtünmeli delme işleminin en büyük avantajıdır. Sürtünmeli delme işleminde; takım geometrisi, takım malzemesi, iş parçasının kalınlığı, cinsi, devir sayısı ve ilerleme hızı gibi değişkenler operasyon çıktılarını etkilemektedir. Bu çalışmada; kovan yüksekliği ve biçimi, meydana gelen ilerleme kuvveti, döndürme momenti ve mikro yapıdaki değişimlerin üzerinde durulmuştur. Çalışmalar kapsamında elde edilen deneysel sonuçlar grafik olarak yorumlanmıştır. Bu tez çalışmasında, Al 6061-T6 alüminyum alaşımı üzerinde sürtünmeli delme yöntemiyle ideal kovan boyu oluşturmak için hâlihazırda kullanılan takım geometri ölçüleri değiştirilmiş ve en iyi sonucu veren geometri ölçüleriyle kesici takımın yeniden tasarlanması çalışılmıştır. Çalışmada Al 6061-T6 sac malzemenin üç farklı kalınlığı (1; 3 ve 5 mm) seçilmiş ve her biri üç farklı delik çapında (4; 6 ve 8 mm) delinmiştir. Böylece kullanılan takım, malzeme kalınlığı ve delik çapına göre ideal kovan oluşumu incelenmiştir. Artan takım çapı ile kovan yüksekliği de (h1) artmıştır. Bu artış; 1 mm kalınlıktaki malzemelerde %106; 3 mm olanlarda %81,4 ve 5 mm olanlarda %63,3 oranında gerçekleşmiştir.
Anahtar Kelimeler : Sürtünmeli delme, takım tasarımı, kovan geometrisi, Al 6061-T6
alüminyum alaşımı