Faktöriyel denemeler için yanıt yüzeyi metodunun uygulanması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Öğrenci: DUYGU KILIÇ

Danışman: HÜLYA BAYRAK

Özet:

Bu tezde klasik yanıt yüzey yöntemi ve çoklu yanıt probleminin çözümüne ilişkin yaklaşımlar incelenmiştir. Klasik yanıt yüzey yönteminde modelin önceden bilinmesine gerek yoktur ve model regresyon analizi yardımıyla elde edilir. Ayrıca bu yöntemde en çok tercih edilen tasarımlar faktöriyel tasarım ve bölünmüş parseller (split-plot) tasarımlardır. Model elde edildikten sonra deney tasarımı, regresyon ve optimizasyon teknikleri bir arada kullanılır. Yanıt sayısında meydana gelecek artışlar çözümü zorlaştıracaktır. Bu nedenle çoklu yanıt probleminin çözümü önemli olmaktadır. Çoklu yanıt probleminin çözümünde birden fazla yöntem vardır. Değişkenler arasındaki ilişki de göz önüne alınarak uygun yöntem seçilebilir. Uygun çözümün elde edilmesi kullanıcıya hem zaman hem de maddi yönden avantaj sağlamaktadır. Her bir yanıt için tek tek yanıt yüzey ve kontur grafiği çizdirmek yerine diğer değişkenleri de içeren tek bir yanıt ele alıp bu yanıtın grafiğini ve konturunu çizdirmek deney yürütücüye de kolaylık sağlayacaktır. Bu tezde faktöriyel tasarımlardan en çok kullanılan 2k faktöriyel tasarım, 3k faktöriyel tasarım ve 2k kesirli faktöriyel tasarımın yapısından bahsedilmiştir. 33 bir faktöriyel tasarımda faktörlerin ana etkisi ve etkileşim etkisi yanıt yüzey yöntemi kullanılarak gözlemlenmiştir. Ayrıca yanıt sayısının birden fazla olduğu ve yanıt değişkenleri arasında ilişki olması durumunda çoklu yanıt probleminin çözümünde uygulanabilecek bir teknik olan temel bileşenler analizi tekniği kullanılarak çoklu yanıt sorunu giderilmeye çalışılmıştır. Gıda sektöründe optimalitenin sağlanmasında yanıt yüzey yöntemini kullanmanın sağlamış olduğu faydalar vurgulanmıştır.