Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Şeyma GEBEL
Danışman: İdil Ayçam
Özet:
Mahalle olgusu, günümüzde gerçekleşmekte olan hızlı değişim ve dönüşümü neticesinde mahalleyi mahalle yapan niteliklerini gün geçtikçe kaybederek, yaşanılabilirliğini ve sürdürülebilirliğini yitirmektedir. Mahallelerin, kentleri, kentlerinde Dünya’yı şekillendirdiği düşünüldüğünde mahallenin değişim ve dönüşümüne yönelik yapılan analizler önem kazanmaktadır. Bu noktada, mahallelerin geçmişte bünyesinde barındırdığı toplumsal ve mekânsal parametrelerin analiz edilmesi yalnızca geleneksel olan mahallelerin anlaşılmasını ve korunmasını değil, yeni yerleşimlerin planlanmasına da önemli ölçüde katkı sağlayacaktır. Tarihi kentlerin birçok anlamda sahip olduğu birikim ve deneyimden dolayı Antik Çağlardan bu yana birçok yerleşime ev sahipliği yapmış olan Kahramanmaraş kent merkezinde bulunan Kurtuluş Mahallesi bu tez kapsamında çalışma alanı olarak seçilmiştir. Çalışmada, ilk olarak konuya üst ölçekte bakılarak kentlerin günümüzde sürdürülebilir olma durumundan ve mahalle olgusuna yansımalarından bahsedilmiştir. Sonrasında çalışmada kullanılan temel tanım ve yöntemlere yönelik bilgilere yer verilmiştir. Çalışmanın devamında Kahramanmaraş’a ait bilgilere yer verilerek, kent formunun tarihsel süreç içerisinde gelişimi incelenmiş ve alan çalışmasına zemin oluşturulmuştur. İki bölüme ayrılarak gerçekleştirilen alan çalışmasında, ilk olarak 1957’den günümüze kadar bölgeye ait hazırlanmış olan haritalar üzerinden mahallenin morfolojik dokusundaki değişim yol/ulaşım, yapı adası, bina kat sayısı, arazi kullanım, tescilli yapılar, yeşil alanlar, yaya yolları/yürünebilirlik, sokak ve çıkmazların yapısı, insan, bina ve sokak ilişkisi ve geleneksel konut dokusu başlıklarında analiz edilmiştir. İkinci kısımda ise mahalle sakinleriyle gerçekleştirilen söyleşi ile mahallenin sosyo-kültürel dokusu ve değişimi incelenerek konu bütüncül bir şekilde ele alınmıştır. Sonuç bölümünde ise mahallenin değişimine yönelik bulgulara ve önerilere yer verilmiştir.
| Anahtar Kelimeler : Mahalle olgusu, kurtuluş mahallesi, morfolojik analiz, sosyo kültürel doku |