Çocuk işçilerin iş sağlığı ve güvenliği algılarının değerlendirmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Uğur DURAK

Danışman: Aydın Şık

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

ILO kaynaklarına göre Dünya genelinde 160 milyona yakın çocuk işçi bulunmakta olup bunların 79 milyona yakını tehlikeli kabul edilen işlerde çalışmaktadır. Çocukların zorlu koşullarda çalışmaya zorlanması, genç yaşlarda meydana gelen ölümlere, sakatlıklara ve toplumun huzursuzluğuna neden olmaktadır. Bu durum karşımızda büyük bir sorun olarak durmaktadır ve bu problem bilimsel çalışmalar, uygun politika ve stratejiler ile kalıcı çözümler üretilerek çözülmelidir. Bu nedenle sağlık ve güvenlik alanındaki önleyici yaklaşım ve eğitim küçümsenmemelidir. Çocuk işçilerin iş sağlığı ve güvenliği konusundaki algı düzeyi, çalışma şartlarının iyileştirilmesi bakımından oldukça önemlidir. Bu değerlendirme, çocukların işyerlerindeki riskleri fark etmelerine ve bu risklere karşı korunmaları için gerekli önlemleri almalarına yardımcı olabileceği düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı çocuk işçiliği ile iş sağlığı ve güvenliği kavramlarına bağlı farklı teorik perspektifler tespit edilerek, çocuk işçiliği probleminin kapsamının irdelenmesi ve bu kavramların ölçütlerinin belirli çerçevede ortaya çıkarılması, geliştirilen ölçekten elde edilen verilere dayalı olarak çocuk işçilerin iş sağlığı ve güvenliği algı düzeylerine göre karşılaşılan sorunlara öneriler getirmektir. Bu çalışmada, Ankara ilinde öğrenim gören ve farklı sektörlerde çalışan çocuk işçi çağındaki 396 öğrenciye araştırmacı tarafından geliştirilen 26 maddelik ölçek uygulanmış olup iş sağlığı ve güvenliği algı seviyeleri; yaş, cinsiyet, iş kazası geçirme durumu ve ebeveyn eğitim seviyesi değişkenleri açısından değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre değişkenlere bağlı olarak çocuk işçilerin iş sağlığı ve güvenliği algı düzeyinin cinsiyet ve iş kazası geçirme durumlarına göre anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler : Çocuk, çocuk işçi, iş sağlığı ve güvenliği, eğitim