Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NURİ BERK GÜNGÖR
Danışman: İBRAHİM FATİH YENEL
Özet:Araştırmanın amacı, beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin bireysel yenilikçilik düzeyinin öğretmen profesyonelizmine etkisinde bilişsel esnekliğin aracılık rolünün belirlenmesidir. Katılımcıların bireysel yenilikçilik düzeylerinin öğretmen profesyonelizmini etkileyeceği ve bilişsel esnekliğin bu ilişkide bir aracı etkiye sahip olduğu ileri sürülmüştür. Araştırmada söz konusu değişkenler arasındaki olası ilişkileri gösteren bir model kurulmuş ve bu model yapısal eşitlik modellemesi kullanılarak test edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Ankara ili sınırlarında bulunan merkez ilçelerde Millî Eğitim Bakanlığı personeli olarak görev yapmakta olan 162’si kadın, 289’u erkek olmak üzere toplam 451 beden eğitimi ve spor öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak; Hurt, Joseph ve Cook (1977) tarafından geliştirilen, Kılıçer ve Odabaşı (2010)’nın dilimize uyarlamış olduğu “Bireysel Yenilikçilik Ölçeği”; Martin ve Rubin (1995) tarafından geliştirilen, Çelikkaleli (2014)’nin geçerlik ve güvenirlik çalışmalarını gerçekleştirerek dilimize uyarlamış olduğu “Bilişsel Esneklik Ölçeği”; Tschannen-Moran, Parish ve Dipaola (2006)’nın geliştirdiği, Cerit (2012) tarafından dilimize uyarlanan “Öğretmen Profesyonelizm Ölçeği” kullanılmıştır. Veri seti üzerinde gerçekleştirilen Shapiro-Wilk testi viii ile skewness ve kurtosis değerleri verilerin normal dağıldığını göstermiştir. Verilerin analizinde betimsel istatistiklerin yanı sıra, Independent-Samples T- Testi, One-Way ANOVA ve yapısal eşitlik modellemesi kullanılmıştır. Gerçekleştirilen analizler sonucunda katılımcıların Bireysel Yenilikçilik Ölçeğinden aldıkları ortalama puan (=67.56) dikkate alındığında; sorgulayıcı kategorisinde yer aldıkları ve yenilikçilik düzeylerinin ortalamanın üzerinde olduğu ifade edilebilir. Katılımcıların Bilişsel Esneklik Ölçeğinden aldıkları ortalama puan (=3.90) ve Öğretmen Profesyonelizm Ölçeğinden alınan ortalama puan (=3.59) incelendiğinde, bilişsel esneklik ve profesyonelizm düzeyinin ortalamanın üzerinde olduğu belirtilebilir. Cinsiyet değişkenine göre gerçekleştirilen analizlerde; fikir önderliği alt boyutuna, deneyime açıklık alt boyutuna, risk alma alt boyutuna, toplam bireysel yenilikçilik puanına ve toplam öğretmen profesyonelizm puanına göre kadın katılımcılar lehine anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Değişime direnç alt boyutunda ise erkek katılımcılar lehine anlamlı bir farklılık belirlenmiştir. Katılımcıların toplam bilişsel esneklik puanı dikkate alındığında cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık saptanamamıştır. Okul türü değişkenine göre öğretmen profesyonelizm puanı incelendiğinde, ortaokullarda görev yapmakta olan katılımcılar lehine istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Bireysel yenilikçilik, bilişsel esneklik ve öğretmen profesyonelizmi ile hizmet süresi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir. Araştırmanın hipotezlerini test etmek amacıyla oluşturulan yapısal eşitlik modeli sonuçları önerilen modeli desteklememektedir. Bu sonuca göre; katılımcıların bireysel yenilikçilik düzeyinin öğretmen profesyonelizmini etkilediği, ancak bilişsel esnekliğin modelde aracılık rolünü gerçekleştirmediği tespit edilmiştir.