Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Öğrenci: ÇAĞLA GÜNSAL
Danışman: NURSEL DİLSİZ
Özet:Sanayileşme ile birlikte, insanların güvenliği de önemli bir konu haline gelmiştir. Tekstil sanayisinin gelişmekte olan bölümü lifler, kumaşlar ve koruyucu giysilerde yeni gelişmeler bulunmaktadır. Güç tutuşur tekstil endüstrisi; üretim teknolojisi, çevre dostu, toksik olmayan ve tekstillerin konfor özelliğini tamamlayıcı güç tutuşurluk sistemlerinin üretilmesi şeklinde olmaktadır. Bu tür malzemelerin kullanıldığı günlük yaşamda ve otomotiv, uzay ve havacılık alanlarında meydana gelen kazalar sonucunda çıkan yangınların sebep olduğu can ve mal kayıpları, sözü edilen malzemelerin kullanımında yeni kriterlerin ve yaptırımların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Konulan kurallar ve sınırlamalar ise, günlük hayata giren tekstilden modern ulaşım araçlarında kullanılan plastik malzemelere kadar, doğal veya sentetik polimerik malzemelerin yanmaya dayanıklı hale getirilmesi amacıyla yoğun bilimsel ve teknolojik araştırmalar yapılmasına yol açmıştır. Bu çalışmada tekstilde geniş kullanım alanına sahip akrilik yün elyaf karışımı malzemeler üretilmiştir. Akrilik, yün elyafa ve viskon kumaşa alev geciktirici kimyasal ve viskon kumaşa plazma polimerizasyonu uygulanmıştır. Bu amaçla akrilik ve yüne organofosfor yapısında kimyasal, viskon kumaşa borik asit, organofosfor yapısında kimyasal ve plazma polimerizasyonda monomer olarak trimetilborat, yüzey aktifleştirme için argon ve oksijen gazları kullanılmıştır. Çalışmada plazma polimerizasyon yöntemi, kimyasal uygulamada absorpsiyon (çektirme) ve emdirme kurutma (pad dry) yöntemi kullanılmıştır. Hazırlanan numune gruplarının karakterizasyonu aşamasında; termal özelliklerinin belirlenmesi için termogravimetrik analiz (TGA), kaplama yüzeylerinin karakterizasyonunda taramalı elektron mikroskobu (SEM) kullanılmıştır. Yanma özelliklerinin belirlenmesi için ise limit oksijen indisi (LOİ), ve kimyasal uygulama sonucunda ürünün haslık özelliklerinin görülmesi için haslık testi ve suya karşı davranışını belirlemek için temas açısı ölçümü, mamulün üretimi sırasında çalışma performansının belirlenmesi amacıyla nem tayini yapılmıştır. LOİ testi sonuçlarından, viskon kumaş için borik asitin ve emdirme kurutma yönteminin, akrilik yün karışımı için organofosforun ve absorpsiyon (çektirme) yönteminin çok iyi bir alev geciktirici etki gösterdiği görülmüştür. Akrilik yün karışımına % 20 organofosfor içerikli kimyasalın absorpsiyon (çektirme) yöntemi ile uygulanması numunelerin LOİ değerini 18,7den 19,75e arttırmıştır. Viskon kumaşa borik asit emdirme kurutma yöntemi ile uygulandığında numunenin LOİ değeri 18,8 den 55 in de üzerine çıkmıştır. Borik asit ve emdirme kurutma yönteminin beraber kullanılması LOİ değerini arttırmıştır. TGA termogramlarından alınan sonuçlar da bunu desteklemektedir. Haslık testi sonucunda numunelerinin kullanım esnasında herhangi bir sorun çıkarmayacak ölçüde olduğu belirlenmiştir. Temas açısı testinde ise oksijen ile plazma aktifleştirmenin en hidrofilik yapı oluşturduğu belirlenmiştir. Kaplanan yüzeylerin incelendiği SEM mikrograflarından, oksijen plazmanın yüzeyi aktifleştirdiği kaplamanın başarılı olduğu görülmüştür.