Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Emre AKKAYA
Danışman: Yunus Kayır
Özet:
Alüminyum, günümüzde başta otomotiv, savunma ve havacılık olmak üzere birçok sektörde kullanılan temel malzemelerden biridir. Bu çalışmada alüminyum alaşımlarından Al𝑆𝑖12𝐶𝑢 malzemesi kullanılarak belirlenen enjeksiyon parametrelerine göre test numuneleri üretilmiştir. Üretilen numuneler üzerinde, önce sertlik ve çekme testleri, sonrasında ise CNC freze tezgâhında delik delme deneyleri yapılmıştır. Kesme kuvvetleri, bir dinamometre ile ölçülmüştür. Elde edilen delikler üzerinde, çaptan sapma ve silindiriklik kontrolleri yapılmıştır. Böylelikle, kullanılan enjeksiyon parametrelerinin malzemenin mekanik ve işlenebilirlik özelliklerine olan etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Mekanik testler için tam faktöriyel deney tasarım yöntemi ve delik delme içinde Taguchi deney tasarım yöntemi kullanılmıştır. Mekanik test sonuçlarının istatiksel analizlerine göre, en yüksek sertlik değerinin, ergimiş metal sıcaklığı 725 ℃, enjeksiyon hızı 4,0 m/s, kalıp açılma zamanı 10 s ile elde edildiği, en yüksek kopma dayanımının ise ergimiş metal sıcaklığı 725 ℃, enjeksiyon hızı 2,6 m/s, kalıp açılma zamanı 15 s olduğunda göstermiştir. Delik delme deneylerinin sonuçları, en düşük kesme kuvvetlerinin, kesme hızı 40 m/dk ve ilerleme 0,1 mm/dev alındığında, en düşük çaptan sapma değerlerinin, kesme hızı 90 m/dk ve ilerleme 0,22 mm/dev kullanıldığında meydana geldiğini, en iyi silindiriklik için ise, kesme hızının 90 m/dk ve ilerlemenin 0,1 mm/dev alınması gerektiğini ortaya çıkartmıştır.
Anahtar Kelimeler : Alüminyum, yüksek basınçlı döküm, faktöriyel tasarım, deney
tasarımı, taguchi, talaşlı imalat