Somut olmayan kültürel miras etkinliklerinin 7.sınıf sosyal bilgiler dersinde kullanımı


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Öğrenci: DAVUT GÜREL

Danışman: TURHAN ÇETİN

Özet:

Bu çalışmanın amacı, somut olmayan kültürel miras etkinliklerinin 7. sınıf sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin somut olmayan kültürel miras unsurlarına yönelik tutumlarına etkisini ve bu unsurlara yönelik öğrenci algısını incelemektir. Araştırma 2016-2017 eğitim öğretim yılı ikinci döneminde Bartın il merkezinde yer alan bir ortaokulda yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu bu okulda öğrenim gören 50 öğrenci oluşturmaktadır. Bu öğrencilerden 25zi deney grubunda 25zi ise kontrol grubunda yer almıştır. Araştırma nicel ve nitel yöntemlerin birlikte kullanıldığı karma yöntem tasarımlarından açımlayıcı sıralı desende gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda ön test son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Bu amaçla Somut Olmayan Kültürel Miras Tutum Ölçeği (SOKÜMTÖ) geliştirilmiştir. Araştırmanın nitel boyutunu ise öğrenciler ile yapılan odak grup görüşmelerinden, sürece ilişkin gözlemlerden ve etkinliklere ait dokümanlardan elde edilen veriler oluşturmaktadır. Araştırmada elde edilen nicel verilerin analizinde SPSS 22.0 paket programı kullanılmıştır. Analizler yapılırken öncelikle verilerin normal dağılımlıları Shapiro-Wilk testleri ile incelenmiş ve normal dağılım sergileyen verilerin analizinde t-testi, normal dağılım sergilemeyen verilerin analizinde ise Kruskal Wallis H ve Mann Whitney U testleri kullanılmıştır. Araştırmanın nitel verileri, MAXQDA 2018 nitel veri analiz programı kullanılarak içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Çözümlenen bu verilere ait sonuçlar şekil ve tablolarla frekans ve yüzdeleri verilerek gösterilmiştir. Araştırmada elde edilen nicel bulgulara dayalı olarak deney grubunda uygulanan somut olmayan kültürel miras etkinliklerinin öğrencilerin somut olmayan kültürel mirasa yönelik tutumlarını önemli derecede olumlu yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, ders kitabına bağlı standart eğitim süreçlerinin takip edildiği kontrol grubunda ise bu değişim çok düşük bir düzeyde gerçekleştiği, bunun da araştırmacı faktöründen kaynaklanan bir değişimin olduğu düşünülmektedir. Araştırmanın nitel verilerinden elde edilen bulgulardan, öğrencilerin somut olmayan kültürel miras kavramını doğru bir şekilde anlamlandırabildikleri ve somut kültürel miras kavramından ayırabildikleri, yöresel kültürel değerlere yönelik öğrenci farkındalığının ulusal değerlere göre daha yüksek olduğu, somut olmayan kültürel mirasın önemli bir parçası olan geleneksel çocuk oyunlarına yönelik öğrenci ilgisinin yüksek olmasına rağmen bu oyunların yeterince tecrübe edilmediği, milli değerlerin yaşatılmasının genç nesil tarafından bu değerlerin deneyimlenmesine bağlı olduğu, yerleşim yerinin, cinsiyetin ve yaşın kültürel değerlere yönelik ilgi üzerinde önemli bir değişken olduğu, genel anlamda toplumun özelde ise ailenin ve eğitim kurumlarının genç bireylerde milli değerlere yönelik koruma bilincinin gelişmesinde oldukça önemli bir görev üstlendiği, teknolojik gelişmelerin genç bireylerin milli değerlerden uzaklaşmalarına neden olduğu ve bu değerlerin korunmasının milletlerin varlığı için oldukça büyük bir önem arz ettiği, bu amaçla da devletin, toplumun ve bireyin farklı rollere sahip olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Araştırma sonunda sosyal bilgiler ders içeriğinin somut olmayan kültürel miras konuları açısından zenginleştirilmesi, somut olmayan kültürel miras eğitimine yönelik uygulamaya dayalı daha fazla bilimsel çalışma yapılması, birey, toplum ve devlet olarak somut olmayan kültürel miras unsurlarının yaşatılması için daha fazla çaba gösterilmesi gerektiği gibi öneriler getirilmiştir.