Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Öğrenci: YASEMİN ARI
Danışman: FİLİZ FATMA ÇOLAKOĞLU
Özet:Bu çalışma; sporcularda tek doz akut olarak alınan izotonik içeceğin dayanıklılık performansı ve toparlanma seviyeleri üzerine etkilerini araştırmak için yapıldı. Bu çalışmada aynı sporculara izotonik içecek ve placebo olmak üzere 2 ölçüm uygulandı. Değerlendirmeyi takiben her iki ölçüm programına devam eden 18-21 yaş arası 12 sporcu çalışmaya dahil edildi. Çalışma çift kör planlandı. Teste koşu bandında % 0 eğimde, 8 km/s koşu hızında başlandı ve üç dakika sonra hız 10 km/s e çıkarıldı. 10 km/s hızdan sonra her üç dakikada bir hız 1 km/s arttırılarak sporcu testi kendisi bırakana kadar sürdürdü. Sporcular teste başlamadan ve her hız artımından önce 1 dk. dinlendirilerek kulak memelerinden kan alındı. Test sırasında laktat değerleri ve kalp atım sayıları kaydedildi. Sporcu testi bıraktıktan sonra oturarak her 5 dakikada bir kulak memesinden kan alındı ve laktat seviyeleri 2 mmol/l düzeyine gelene kadar toparlanma süreleri takip edildi. Grubun ölçümler arası farklılıklar Wilcoxon İşaret testi kullanılarak incelendi. Çalışma sonunda; izotonik ölçümlerin koşu hızlarına karşılık gelen kalp atım sayısı, laktat ve borg skala değerlerinde, 25 dk toparlanma süresine karşılık gelen laktat seviyelerinde, 40 dk toparlanma süresine denk gelen kalp atım sayısında, anaerobik eşiğe (4 mmol/l) ve tükenme seviyelerine karşılık gelen koşu hızı değerlerinde placebo ölçümüne göre istatistiksel açıdan anlamlı farklılık elde edildi (p<0,05). Sonuç olarak tek doz akut olarak alınan izotonik içeceğin sporcularda kan laktat seviyelerini geciktirdiği, toparlanma ve tükenme sürelerinde pozitif etkili olduğu, dayanıklılık performans düzeyleri placebo ölçümüne göre daha yüksek olduğu tespit edildi. Bu tür izotonik içeceklerin uzun süreli dayanıklılık performansı gerektiren sporlar için yararlı olabileceği söylenebilir.