Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MİNE AKGÖÇ BÖCEKCİ
Danışman: NURGÜN KÜÇÜKBOYACI
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:n-3 ve n-6 çoklu doymamıs yağ asitleri hücre membran fosfolipitlerinin yapısında yer almakla birlikte, vücutta pek çok fizyolojik olayda rolü olan prostaglandinler, lökotrienler ve tromboksanlar gibi eikozanoitlerin de prekürsörüdürler. Baslıca kardiyovasküler sistem, immun sistem ve kanser üzerinde koruyucu etkileri nedeniyle, özellikle ALA, EPA ve DHA içeren pek çok fitofarmasötik ürün son yıllarda ilgi odağı hale gelmistir. Çalısmamızda, tıbbi ve endüstriyel olarak önemli bir yağ asiti olan GLA bakımından zengin olduğu bilinen Boraginaceae familyası bitkisi Nonea stenosolen Boiss. & Bal.’in tohum yağının yağ asiti bilesiminin aydınlatılması amaçlanmıstır. Bu çalısmada, ülkemizin üç farklı bölgesinden doğal olarak yetistikleri habitatlardan toplanan olgun N. stenosolen tohumlarından sürekli ekstraksiyon metodu ile tohum yağları elde edilmis ve bu yağların yağ asidi kompozisyonları GC-MS yöntemi ile analiz edilmistir. Yapılan analizlerde örneklerden elde edilen yağ veriminin % 8.69-21.12 arasında değistiği belirlenmistir. GC-MS analizi sonucuna göre, Nevsehir ve Kırıkkale’den toplanan örneklerin yağ asiti bilesimleri benzer bulunurken, Kahramanmaras’tan toplanan örneğin yağ asiti bilesimi diğer iki örnekten farklılık göstermistir. Her üç örneğin de baslıca oleik (% 26.8-38.1) ve linoleik (% 17.4-23.7) asit olmak üzere doymamıs 111 yağ asitlerince zengin olduğu saptanmıstır. Doymamıs yağ asitleri % 71.1- 78.7 arasında yüksek bir oranda bulunurken, doymus yağ asitleri % 16.7- 17.6 ile düsük bir oranda tespit edilmistir. Tıbbi değeri yanında Boraginaceae familyası için taksonomik markır da olan GLA, Nevsehir ve Kırıkkale’den toplanan örneklerde sırasıyla % 15.0 ve % 16.5 gibi yüksek bir oranda saptanırken, Kahramanmaras örneğinde bu oran % 4.4 olarak bulunmustur. Bu sonuçlara göre, Nevsehir ve Kırıkkale’den toplanan N. stenosolen tohum yağları GLA için alternatif doğal kaynaklar olarak değerlendirilebilir.