Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Esin Kılıç
Özet:
Yapılan bu çalışmanın konusu Niğde ili Müzesinde yer alan peşkirlerin değerlendirilmesidir. Genel amacı; Niğde Müzesi'nde bulunan geleneksel işleme teknikleri kullanılarak yapılan peşkirleri belgelendirmek, teknik, gereç, renk, desen, kompozisyon özellikleri bakımından incelemek, aynı zamanda desenlerin çizimlerini yaparak gelecek kuşaklara ve yararlanmak isteyenlere kaynak oluşturmaktır. Araştırma kapsamında Niğde Müzesindeki geleneksel işlemeli peşkirlerin renk, motif ve kompozisyon özelliklerini belirlemek amacı ile bilgi formu düzenlenmiştir. Bu çalışmanın biçimi betimseldir. Bu araştırmanın evrenini Niğde Müzesinde bulunan tel kırma ve hesap işi tekniği ile yapılmış ürünler oluşturmaktadır. Niğde Müzesinde bulunan tel kırma ve hesap işi işlemeli ürünlerden 2 tanesi tel kırma, 49 âdeti ise hesap işi işlemeli olan toplam 51 adet ürün örneklem olarak seçilmiştir. Bu araştırmada veri toplama, konu ile ilgili kaynaklardan, bilgi formlarına aktarılan bilgilerden ve müze müdürlüğü tarafından izin alınarak fotoğrafı çekilen ürünlerden elde edilmiştir. Bu çalışmada bilgi formlarından elde edilen veriler kullanılarak değerlendirilmiş, ilgili başlıklar altında tablolar hazırlanarak verilerin çözümlenmesinde istatistiksel hesap yöntemlerinden y=(f)x(100)/n formülü kullanılmıştır, elde edilen veriler hesaplanıp tablolara düzenlenmiştir. Çıkan bu sonuçlar yorumlanıp, incelenen ürünlerin desenleri çizilmiş ve incelemesi yapılan ürünlerde kullanılan işleme tekniklerinin analizleri yapılmıştır. Bilgi formlarının değerlendirilmesi sonucunda elde edilen verilerden; Niğde Müzesinde bulunan işlemeli peşkirlerde çoğunlukla düz ve verev hesap iğnesi tekniği iki adet te tel kırma tekniği kullanıldığı saptanmıştır. İncelemeye alınan peşkirlerde kumaş olarak tamamında yöresel dokuma kullanılmıştır. İşlemede ise en çok pamuk iplik tercih edildiği anlaşılmaktadır. Ürünlerin çoğunda bitkisel ve geometrik bezemenin hakim olduğu anlaşılmaktadır. Kompozisyon özellikleri değerlendirildiğinde düzgün sıralamalı bağlantılı ve atlamalı kompozisyon uygulandığı görülmüştür. Müzede incelemeye alınan peşkirlerin tamamının şahıstan satın alınma yolu ile müzeye geldiği saptanmıştır. Peşkirlerin renk özellikleri incelendiğinde işleme kumaşı olarak tamamında bej rengin kullanıldığı görülmektedir. İşlemede kullanılan renklerde ise lacivert rengin daha yoğun kullanıldığı, bunu tütün, mavi, yağ yeşili, gül kurusu ve turuncu renklerin izlediği anlaşılmaktadır. Beyaz ve altın sarı siminde desen özelliğine göre tercih edildiği belirlenmiştir. Peşkirlerin kenar temizleme tekniği incelendiğinde, tamamına yakınında saçak bükerek ve bırakarak temizleme yapıldığı görülmektedir. İğne teknikleri açısından motiflerde uygun olarak verev hesap iğnesi, düz hesap iğnesi, muşabak ve ciğerdeldi kullanılmıştır. Bazı ürünlerde kenar bordürü olarak çekme ajur ve antika ile süsleme yapılmıştır.