Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Öğrenci: HAFİZE HALE YAMAN
Danışman: MELİKE ÖZER KESKİN
Özet:Günümüzde teknolojideki hızlı gelişim, biyoteknoloji alanında önemli gelişmeler meydana getirmiştir. Yaşanan bu gelişmeler toplum ve bilim arasında tartışmalı konuları gündeme getirmiştir. Bu nedenle biyoloji eğitimindeki bilimsel araştırma ve uygulamalarda etik fikir birliğini dikkate almak gerekmektedir. Fen eğitiminin önemli sonuçlarından biri de öğrencilerin bu konuda daha derin bir anlayış geliştirebilmelerini ve toplumbilimsel konularda dengeli kararlar alabilmelerini sağlamaktır. Biyoetik eğitimi biyolojik bilimler tarafından gündeme getirilen tartışmalarda öğrencilerin farkındalıklarını artırmak, bilinçlerini yükseltmek, bilimsel gerçekler ve etik ilkelerden yararlanarak kendi karar verme becerilerini geliştirmesini hedeflemektedir. Bu hedefe ulaşabilmek için öğretmenlerin büyük sorumlulukları vardır. Biyoetik eğitiminde cevabı olmayan tartışmalı konular geleneksel öğretim yöntemi içinde kolaylıkla kullanılamaz. Bu yüzden öğrencilerin özgürce tartışabileceği kendi özgür inanç ve değerlerini ifade edebilecekleri alternatif öğretim yöntemleri gerekir. Smith (1992) bu temel özellileri kapsayan Biyoetik Eğitimi Süreci Modeli önermektedir. Etik karar verme sürecinde yer alan tüm prensipleri kapsayan bu model yedi aşamalı bir yapıya sahiptir. 1. İkilemi tanımlama ve sunma 2. Önbilgileri ortaya çıkarma 3. Bireysel bakış açılarını tanımlama 4. Küçük grup tartışması (anlama) 5. Sınıf tartışması (ortak karara varma) 6. Tartışmayı sonlandırma ve özetleme 7. Genişletme ve uygulama Biyolojik bilimlerin neden olduğu değer sorunlarına (sosyal, kültürel, dini, ahlâki ve yasal çerçevede) derslerde yer verilmesinin toplumsal bilinçlenme ve farkındalığı artırmada ne kadar önemi olduğu bilinse de, akademisyenlerin, gerekse ilköğretim ve ortaöğretimde görev yapan öğretmenlerin bu konulara derslerinde yeterince yer veremediklerini ortaya koymaktadır. Bundan dolayı çalışma üç araştırma sorusu üzerine odaklanmaktadır; 1. Biyoetik eğitimi sürecinin öğrencilerin argümantasyon kalitesine etkisi var mıdır? 2. Bilimsel bilginin argümantasyon kalitesine etkisi var mıdır? 3. Biyoetik eğitim sürecinin öğrencilerin sahip olduğu etik değerlere etkisi var mıdır? Araştırma sorularının cevaplarını ortaya çıkarabilmek için bu çalışmada yarı deneysel ön test- son test kullanılmıştır. Çalışma 3. Sınıf biyoloji öğretmenliği öğrencileriyle yapılmıştır. Öğrencilere bilgi testi ön test olarak uygulanmış ve bilgi düzeyleri belirlenerek üst, orta ve alt gruptan 12 öğrenci seçilmiştir. Genetik tarama testi ve genetiği değiştirilmiş organizmalar konularıyla ilgili 2 senaryo hakkında öğrencilerle görüşme yapılmıştır. Görüşme sonuçları argümantasyon kalitesi rubriği kullanılarak değerlendirilmiştir. Çalışma sonuçları biyoetik eğitiminin öğrencilerin argümantasyon kalitesini önemli ölçüde etkilediğini göstermektedir. İçerik bilgisinin argümantasyon kalitesine bir etkisi olmadığını ortaya çıkarmıştır. Biyoetik eğitim sürecinin öğrencilerin sahip olduğu etik değerlere önemli bir etkisinin olduğu gözlenmiştir.