61-72 aylık çocukların bellek gelişimine bilgisayar animasyonlarıyla verilen bellek eğitiminin etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Öğrenci: HİLAL OBALI

Danışman: ESRA ÖMEROĞLU

Özet:

Bu araştırma, okul öncesi eğitime devam eden 61-72 aylık çocuklara yönelik Okul Öncesi Çocuklar İçin Bellek Bataryası'nın geliştirilmesi ve animasyonlarla desteklenen Bellek Eğitim Programı'nın çocukların fonolojik, görsel mekansal ve anlamsal bellek becerilerine etkisinin incelemesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında çocukların bellek becerilerini değerlendirebilmek için Okul Öncesi Çocuklar İçin Bellek Bataryası geliştirilmiş, geçerlik güvenirlik çalışması yapılmıştır. Bu araştırmada iki farklı çalışma grubu yer almıştır. Okul Öncesi Çocuklar İçin Bellek Bataryası'nın geçerlik güvenirlik çalışmaları için seçilen çalışma grubunu 2015-2016 eğitim öğretim yılında Ankara ili merkez ilçelerinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilkokulların anasınıflarına devam eden 61-72 ay aralığında bulunan 202 çocuk; Bellek Eğitim Programı'nın uygulandığı çalışma grubunu 2016-2017 eğitim öğretim yılında Ankara ili Etimesgut ilçesinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı aynı mahallede iki ilkokulun anasınıflarına devam eden 61-72 ay aralığında bulunan 40 çocuk oluşturmuştur. Araştırma öntest sontest, kontrol gruplu deneysel desende gerçekleştirilmiş, okullardan biri deney diğeri kontrol grubu olarak rastgele seçilmiştir. Deney grubuna araştırmacı tarafından hazırlanan animasyonlarla desteklenmiş Bellek Eğitim Programı on hafta boyunca haftada iki gün uygulanmıştır. Bu araştırmanın verileri Genel Bilgi Formu ve Okul Öncesi Çocuklar İçin Bellek Bataryası aracılığıyla toplanmıştır. Okul Öncesi Çocuklar İçin Bellek Bataryası on haftalık eğitim programının sonunda, sontest olarak deney ve kontrol grubuna uygulanmıştır. Sontest uygulamasından dört hafta sonra, verilen eğitimin kalıcı olup olmadığını tespit etmek için deney grubunda yer alan 20 çocuğa batarya yeniden uygulanmıştır. Okul Öncesi Çocuklar İçin Bellek Bataryası'nın güvenirlik analizlerinde madde güçlük indeksi (pj) ve madde ayırt edicilik gücü indeksi (rjx), KR-20 güvenirliği, madde-toplam korelasyonları ve Cronbach alfa güvenirliği ile test-tekrar test güvenirliği analizleri yapılmıştır. Çocukların ve ailelerin demografik özelliklerine ilişkin dağılımları frekans ve yüzde değerleri olarak verilmiştir. Bellek Eğitim Programı'na katılan çocukların Okul Öncesi Çocuklar İçin Bellek Bataryası puanlarında uygulanan eğitimin etkisine bağlı olarak deney sonunda bu eğitime katılmayan çocuklara göre farklılığın olup olmadığı; dağılımlar normal olup, tüm alt testler için regresyon eğimlerinin eşitliği de sağlandığından ANCOVA yapılarak test edilmiştir. Deney grubunda sontest ile kalıcılık testi karşılaştırmalarında ise Tekrarlı Ölçümler için t testi kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi olarak 0.05 belirlenmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda, animasyonlarla desteklenen Bellek Eğitim Programı'nın çocukların fonolojik, görsel mekansal ve anlamsal bellek becerilerinin gelişmesinde olumlu etki ettiği ve bu etkinin kalıcı olduğu saptanmıştır.