Okul Öncesi Eğitime Devam Eden 48-60 Ay Arası Çocukların Öğretmen-Çocuk İlişkileri ile Akademik Benlik Saygıları ve Okula Sosyal Uyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ayşenur Gündüz

Danışman: GÜLÜMSER GÜLTEKİN AKDUMAN

Özet:

Bu araştırmanın amacı, okul öncesi eğitimi alan 48-60 ay arası çocukların öğretmen-çocuk ilişkileri ile akademik benlik saygıları ve okula sosyal uyumları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın evrenini, 2014-2015 eğitim öğretim yılı içerisinde Ağrı'nın Doğubayazıt ilçesinde bulunan resmi ilköğretim okullarının anasınıfları ile resmi bağımsız anaokullarına devam eden 48-60 ay arası çocuklar ile öğretmenleri oluşturmuştur. Evrenden basit tesadüfi örnekleme metodu ile en az 264 denek sayısı belirlenmiş olup, ulaşılan 272 çocuk araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırmada çocukların ve öğretmenlerin demografik özelliklerini belirleyebilmek için araştırmacı tarafından hazırlanan Öğretmen Bilgi Formu ve Çocuk Bilgi Formu kullanılmıştır. Öğretmençocuk ilişkisini ölçebilmek için Öğretmen-Çocuk İlişkileri Ölçeği, çocukların akademik benlik saygısı düzeylerini ölçebilmek için, Akademik Benlik Saygısı Ölçeği ve çocukların okula sosyal uyum düzeylerini ölçebilmek için Okul Sosyal Davranış Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 20 paket programı ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinde Mann Whitney U ve Kruskal Wallis-H Testlerinden yararlanılmıştır. Kruskal Wallis-H Testinde anlamlı farklılıkların görülmesi durumunda Post-Hoc Çoklu Karşılaştırma Testi ile aralarında farklılık olan gruplar belirlenmiştir. Normal dağılımdan gelmeyen değişkenler arasındaki ilişkiler incelenirken Spearman's Korelasyon Katsayısından yararlanılmıştır. Sonuçlar yorumlanırken anlamlılık düzeyi olarak 0,01 ve 0,05 kullanılmıştır. Öğretmen çocuk ilişkisi ölçek puanları bakımından; öğretmenin cinsiyeti, öğrenim durumu, kadro durumu ve sınıf mevcudu arasında istatistiksel olarak anlamlı derecede farklık olduğu görülmüştür. Akademik benlik saygısı düzeyi bakımından; çocukların cinsiyeti, Türkçeyi kullanabilme becerisi, anne ve babanın eğitim durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı derecede farklık görülmüştür. Okula sosyal davranış ölçeğinden alınan puanlar incelendiğinde; okulda sosyal yeterlik puanları bakımından; çocukların cinsiyetleri, Türkçeyi kullanabilme becerileri, anne ve babanın eğitim durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık görülmüştür. Okulda olumsuz sosyal davranış puanları bakımından ise çocukların cinsiyetleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğu saptanmıştır. Akademik benlik saygısı ölçek puanları ile öğretmen-çocuk ilişkileri ölçek puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif bir ilişki olduğu saptanmıştır. Öğretmen-çocuk ilişkileri ölçek puanları ile okulda sosyal yeterlilik ölçeği alt boyut puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Öğretmen-çocuk ilişkileri ölçek puanları ile okulda olumsuz sosyal davranışlar alt boyut puanları arasında ise istatistiksel olarak anlamlı ve negatif bir ilişki olduğu saptanmıştır. Öğretmen-çocuk ilişkileri ölçek puanı arttıkça çocukların okula sosyal uyum düzeyi artarken, okulda sergilenen olumsuz sosyal davranışlar azalmaktadır. Akademik benlik saygısı düzeyi ölçek puanları ile okulda sosyal yeterlilik alt boyut puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Akademik benlik saygısı düzeyi ölçek puanları ile okulda olumsuz sosyal davranışlar alt boyut puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı ve negatif bir ilişki olduğu saptanmıştır. Akademik benlik saygısı düzeyleri yüksek olan çocukların okula sosyal uyum düzeyleri yükselirken, okulda sergiledikleri olumsuz sosyal davranışları ise azalmaktadır.