ÜS BÖLGESİ ENERJİ İHTİYACININ KARŞILANMASI KAPSAMINDA YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI SEÇİMİNDE ÇOK KRİTERLİ KARAR DESTEK SİSTEMİ


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖZER EROĞLU

Danışman: Cevriye Gencer

Özet:

Bu çalışmada yenilenebilir enerji kaynaklarının askeri bölgelerde kullanımına ilişkin bir karar destek sistemi önerilmiştir. Modelin oluşturulmasında genellikle üs bölgelerinin bulunduğu rakım ve konum itibari ile rüzgâr ve güneş enerjisinden faydalanmayı kolaylaştıran uygun bölgelerde, rüzgâr ya da güneş enerjisinden elde edilebilecek enerjinin öncelikle üs bölgesinin kendi kendine yetmesi, gereksiz iş gücü kaybının önüne geçilmesi, çevreyi kirletmeyen ve sabit üs bölgesi özelinde, ihtiyaç duyulan enerjinin kesintiye uğramadan kullanımını sağlayacak bir sistem üzerine yoğunlaşılmıştır. Bu kapsamda yenilenebilir enerji kaynağı alternatifleri belirlenirken aynı anda uzman personelden görüş alınarak kriterler tespit edilmiştir. Literatürde yer alan yenilenebilir enerji kaynağı seçimine ilişkin kriterlere askeri açıdan öne çıkan kriterler de ilave edilmiştir. Kriterlerin ağırlıklandırılmasında karmaşık ve birbirine girmiş problem gruplarını geliştirmek, hiyerarşik yapıda uygulanabilir çözümlerin tanımlanmasına katkıda bulunmak amacıyla önerilen ve kriterler arasında var olan ilişkiyi de ortaya çıkarmaya yarayan DEMATEL Yöntemi ile diğer çok kriterli karar verme yöntemlerine nispeten daha az matematiksel işlem içeren ayrıca uzmanlık zorunluluğu gerektirmeyen konularda tercih edilen SWARA Yöntemi kullanılmıştır. Alternatiflerin tercihi/sıralamasında ise bilgilerin; şüpheli, kesin olmayan, kayıp veya eksik olduğu durumlarda kullanılabilen SMAA-2 Yöntemi kullanılmıştır. SMAA-2 Yönteminin diğer bir özelliği olan kriter ağırlık bilgisi girilmeden ve kriterlerin sadece önem sırasına göre değerlendirilerek sonuç veren yönü de alternatif çözümler içinde sunulmuştur. Bulunan alternatif sonuçlar BORDA Yöntemi ile bileştirilerek beş ayrı bölge için değerlendirilmiştir.