Yaygın veya endemik olan bazı bitki türlerinin antiproliferatif ve antiinflamatuar etkilerinin araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SİNA ROSTAMİ

Danışman: Belma Aslım

Özet:

Kolorekteral kanser gelişmekte olan ülkelerde sık rastlanılan bir kanser türüdür. Proinflamatuar sitokinlerin aşırı ve uzun süreli salınımı Gastrointestinal Sistem?de inflamasyona bağlı oksidatif hasarı arttırarak, inflamatuar bağırsak hastalıkları veya kolon kanserine yol açabilmektedir. Kolon kanseri ve kolorektal kanser oluşumunda beslenme tarzının etkisi büyük olduğundan, bitkisel kaynaklı doğal besinlere olan rağbet de gün geçtikçe artmaktadır. Yapılacak yeni araştırmalarda antikanserojenik etkisi olduğunu belirttiğimiz bitkilerin yeni ve ekonomik türlerinin üzerinde durulması önemlidir. Bu araştırmada Türkiye?de yetis?en yaygın bitkiler olan Ormosciadium aucheri, Stachys oblique, Cyclotrichium origanifolium ve endemik olan Prangos platychloena, Veronica lycica, Ajuga bombycina?dan elde edilen metanol ve su ekstraktları ile çalışılmıştır. Ekstraktların 10-1000 µg/ml konsantrasyon aralığında insan kolorektal adenokarsinoma kanser hücre hattı (Caco-2), insan kolorektal kanser hücre hattı (CCL-221) üzerinde antiproliferatif etkileri araştırılmıştır. Ayrıca, bitki ekstraktlarının, kontrol hücresi olarak sağlıklı insan gingival fibroblast (HGF-1) hücrelerine sitotoksik etkisi denenmiştir. Sağlıklı hücrede bitki ekstraktları sitotoksik etki belirlenmemiştir. Tüm bitki ekstraktlarının 250, 500, 1000 µg/ml konsantrasyonlarda, her iki kanser hücre hattında da antiproliferatif etkisi tespit edilmiştir. P. platychloena bitkisinin su ekstraktı en iyi antiproliferatif etkiyi CCL-221 hücresine göstermiştir (% 72 hücre ölüm ). Bitkilerin metanol ve su ekstraktlarının, TNF-? ile uyarılmış kanser hücre hattında interlökin (IL)-6 ve IL-8 salınımlarının baskılanmasına göre antiinflamatuar etkileri belirlenmiştir. Tüm bitki ekstraktlarının her iki kanser hücre hattında da IL-6 ve IL-8 salınımını baskıladığı belirlenirken, baskılamanın artan ekstrakt konsantrasyona göre arttığı gözlenmiştir. Caco-2 kanser hücre hattında P. platychloena su ekstraktının 1000 µg/ml konsantrasyonuna IL-8 (20 kat) ve IL-6 (32 kat) salınımını en yüksek oranda baskıladığı tespit edilmiştir. Antiproliferatif etki ile antiinflamatuar etki arasında pozitif korelasyon olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Tüm bitkilerin antiproliferatif ve antiinflamatuar etkisi araştırıldığında en iyi sonucu bitkilerin su ekstraktları ve 1000 µg/ml konsantrasyonda gözlenmiştir. HPLC ile iyi sonuç veren P. platychloena ve V. lycica flavonoidler bakımından araştırılmıştır. 7 farklı flavonoid bakımından incelenen bitki ekstraktlarında en fazla flavonoid (6 farklı flavonoid) P. platychloena metanol ekstraktında belirlenmiştir. P. platychloena?nın metanol ekstraktında kersetin (5,25±0,04) ve Kemferol (4,02±0,02) yüksek oranda tespit edilmiştir. P. platychloena ekstraktının inflamatuar bağırsak hastalıklarında ve bağırsak kanserinde önleyici veya tedavi edici amaçla kullanılabileceği düşünülmektedir.