Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Zeynep Başerer
Danışman: İBRAHİM KISAÇ
Özet:Bu araştırmanın amacı, Atatürk Üniversitesi öğrencilerinin minnettarlık ve özgeci davranış düzeylerini bazı değişkenler (cinsiyet, öğrenim görülen fakülte, kardeş sayısı, doğum sırası, anne-baba eğitim durumu, yaşamının çoğunun geçirildiği yer, aile gelir durumu, psikolojik iyi oluş) açısından incelemektir. Bu amaç doğrultusunda araştırma için ilk olarak Türk kültür yapısına uygun olarak Minnettarlık Ölçeği geliştirilmiştir. Araştırmada yöntem olarak, nicel verilere dayalı genel tarama modellerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma 2017-2018 Eğitim Öğretim yılında Erzurum Atatürk Üniversitesi'nin farklı fakültelerinde (Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, İlahiyat Fakültesi, Mühendislik Fakültesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi) öğrenim gören ve seçkisiz olarak seçilen 810 öğrenci üzerinden yapılmıştır. Verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu, Minnettarlık Ölçeği, Özgecilik Ölçeği ve Psikolojik İyi Oluş Ölçekleri kullanılmıştır. Uygulamaya başlamadan önce Özgecilik Ölçeği ve Psikolojik İyi Oluş Ölçekleri için 132 öğrenci üzerinden her iki aracın testin tekrarı yöntemine göre güvenirlik çalışması yapılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde iki değişken arasındaki ilişkiyi incelemek için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu kullanılmıştır. Ayrıca veriler normal dağılım gösterdiği için, değişkenin türüne göre bağımsız gruplar için t Testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi uygulanmıştır. Tek yönlü varyans analizinde ilişkinin anlamlı çıkması durumunda ise, farkın hangi gruplar arasında olduğunun belirlenmesi için Tukey Testi kullanılmıştır. Bunlarla birlikte psikolojik iyi oluşun minnettarlık ve özgeci davranışı yordayıp yordamadığını belirlemek için de basit doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Anlamlılık kontrolü için hata payı ,05 olarak alınmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, üniversite öğrencilerinin minnettarlık ile özgeci davranış düzeyleri arasında orta düzeyde pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğunu göstermiştir. Araştırmada ayrıca öğrencilerin minnettarlık düzeylerine ilişkin bulgular incelendiğinde; kız öğrencilerin, İlahiyat Fakültesi'nde okuyanların, kardeş sayısı 6 ve daha fazla olanların, kardeşler arasında ortanca çocuk olanların, annesi lise ve üniversite mezunu olanların, babası üniversite mezunu olanların ve aile gelir durumu yüksek düzeyde olanların minnettarlık düzeylerinin daha yüksek olduğu bulunmuştur. Ayrıca araştırmada psikolojik iyi oluşun minnettarlığı anlamlı olarak yordadığı anlaşılmıştır. Öte yandan öğrencilerin minnettarlık düzeylerinin yakın arkadaş sayısı ve yaşamının çoğunun geçirildiği yere göre anlamlı olarak farklılaşmadığı görülmüştür. Araştırmada öğrencilerin özgeci davranış düzeylerine ilişkin bulgular incelendiğinde ise, kızların, kardeş sayısı 6 ve daha fazla olanların, kardeşler arasında ortanca çocuk olanların, annesi üniversite ve lise mezunu olanların, babası ilkokul mezunu olanların, dört arkadaşa sahip olanların ve aile gelir durumu yüksek düzeyde olanların özgeci davranış düzeylerinin daha fazla olduğu bulunmuştur. Ayrıca araştırmada psikolojik iyi oluşun özgeci davranışı anlamlı olarak yordadığı sonucuna ulaşılmıştır. Öte yandan araştırmada öğrencilerin özgeci davranış düzeylerinin öğrenim gördükleri fakülte ve yaşanmlarının çoğunun geçtiği yere göre anlamlı olarak farklılaşmadığı görülmüştür. Son olarak araştırmadan çıkan sonuçlardan hareketle hem araştırmaya hem de gelecek araştırmalara yönelik öneriler sunulmuştur.