Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Öğrenci: SEZAVER ÇAPCI SİPAHİ
Danışman: METİN KAYAHAN ÖZGÜL
Özet:Bu araştırmanın amacı, Mehmet Atâ Bey'in Galatasaray Sultânîsi için hazırladığı ve bir mecmûa-i intihâb olarak tanımladığı ders kitabı İktitâf'ı, döneminin Türk dili ve edebiyatı eğitimi anlayışı açısından değerlendirmektir. Bu amaçla çalışmada, İktitâf'ın 1902 ve 1912 baskılarındaki metin seçiminin nasıl yapıldığı ve bu doğrultuda Türk edebiyatı dersinin nasıl örgütlendiği tespit edilmiştir. Araştırmada yöntem olarak doküman analizi kullanılmıştır. Araştırmanın esere dönük yapılması bu yöntemin kullanılmasını öngörmüştür. Bu bağlamda İktitâf'ın 1902 ve 1912 basımlarından yola çıkılarak II. Abdülhamîd dönemi ve II. Meşrûtiyet dönemde Türk dili ve edebiyatı derslerinin nasıl işlendiği yolunda bilgilere ulaşılmıştır. İktitâf, II. Abdülhamîd döneminde ve II. Meşrûtiyet sonrası dönemde pek çok kez basılan; içerdiği metinler vasıtasıyla okuma ve yazma eğitimi veren bir ders kitabıdır. Kitabın; döneminin devlet kademelerinde çeşitli görevlerde bulunmuş bir devlet adamı, muharrir, edebiyat öğretmeni ve Hammer mütercimi Mehmet Atâ Bey tarafından metinlerin lugat, nahiv ve vezin bilgilerine yönelik bir çalışmayla yazılması, İktitâf'ı diğer Türk dili ve edebiyatı ders kitaplarından ayıran en önemli özelliğidir. Çalışmanın Atâ Bey ve eseri İktitâf üzerine yapılan ilk çalışma olması eserin yazıldığı dönemdeki Türk dili ve edebiyatı eğitimi tarihinin bilinmesi açısından önem arz etmektedir. Dolayısıyla İktitâf'ın dört kısmını da içeren 1902 yılına ait basımı Lâtin harflerine aktarılmış ve araştırmaya eklenmiştir.