İÇME SUYU ARITMA TESİSLERİNDE OZON KULLANIMININ ORGANİK KİRLETİCİLER ÜZERİNE ETKİLERİNİN DENEYSEL İNCELENMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Erdinç DUMLU

Danışman: Hüseyin Topal

Özet:

Bu çalışmada, ozonun içme suyu olarak barajlarda biriktirilen suyun biyo-bozunur çözünmüş organik kirleticileri artırma potansiyeli ile bağlantılı olarak dezenfeksiyon parametrelerinden asitlik derecesi, bulanıklık, KOİ, için oksidasyon süreçlerinde ozonun etkinliğini incelemeyi amaçlamıştır. Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bileşik Isıl Güç Laboratuvarında kurulu olan deney düzeneğinde, 1000 ml kapasiteli yarı kesikli bir reaktörde, Ankara Kesikköprü ve Çamlıdere Barajlarına ait olan ham su numuneleri üzerinde, içme suyu arıtma performansının belirlenmesi üzerine deneysel çalışmalar yapılmıştır. Baraj sularından alınan örneklerin karşılaştırılması amacıyla kirlilik derecesi yüksek bir kuyu suyu örneği aynı deneylere tabi tutularak kıyaslama yapılmıştır. Deneysel çalışmalarda uygulama parametreleri literatür taraması sonuçlarına göre belirlenmiş olup, her bir parametre sıra ile sabit tutularak verimsel değerlendirmeler ve karşılaştırma metodu kullanılarak yapılmıştır. Bu kapsamda ozonun su arıtma performansı üzerindeki etkileri zaman sabit tutularak 1 dakikalık temas süresine bağlı olarak 0,36, 0,54 ve 0,72 µg/L ozon konsantrasyonları uygulanmıştır. Deneysel çalışmalar sonunda elde edilen su numuneleri KOİ, Asitlik Derecesi (pH), iletkenlik, renk, bulanıklık, ve sertlik ve diğer bazı içme suyu uygunluk parametreleri ASKİ Laboratuvarında analiz edilmiş ve TSE 266 İçme Suyu Standardına göre değerlendirilmiş ve literatürde yapılan çalışma sonuçları ile sürecin parametrik değerleri karşılaştırılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda kimyasal oksijen ihtiyacı (KOİ), iletkenlik, pH, renk, bulanıklık, sertlik miktarı ve diğer bazı parametrelerinin ozonlama ile uygun konsantrasyonlarda olduğunu göstermiştir. Deneyler sonucunda ayrıca, aldehitlerin ve karboksilik asit oluşumunun ozon konsantrasyonu ve maruz kalma süresi ile önemli ölçüde ilişkili olduğunu ve ozonun içme suyu arıtma verimliliğini artırabileceğini ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler : Ozonlama, su arıtma, içme suyu