Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MURAT ERDOGAN
Özet:
Bu araştırmada soğuk ve sıcak ortamda, yapılan akut maksimal dayanıklılık tipi yüklenme egzersizlerinin, performans, kas hasarı ve bazı kan parametreleri üzerine olan etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Araştırmaya yaş ortalamaları 19,56±5,38 olan 19 erkek gönüllü olarak katıldı. Çalışma rakımı 1218 metre olan Erzincan ilinde gerçekleştirildi. Araştırmaya katılan denekler rasgele ve gönüllü olarak sporcu geçmişi olmayan askerlerden oluşturuldu. Araştırmaya katılan deneklerin CK, AST, LDH, WBC, HCT, HB düzeylerinin belirlenmesi amacıyla shuttle run (mekik testi) testi öncesinde test öncesi durum (TÖD) ve test sonrası durum (TSD), test bitiminden 24 saat sonraki durum (24SA), test bitiminden 48 saat sonraki durum (48SA), olmak üzere 4 kez ön koldan venöz kan örnekleri alındı. Ayrıca egzersizin şiddetini belirlemek amacıyla egzersizden önce ve egzersizden hemen sonra laktik asit ölçümü yapıldı. Ölçümlerin birincisi Şubat ayında 0 °C’ de %32 nem oranında ve 0 km/h şiddetindeki rüzgâr hızında alındı. İkinci ölçümler ise Temmuz ayında +30 °C’ %45 nem oranında 0 km/h rüzgâr hızında alındı. Verilerin analizinde t testi ve varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. İkili karşılaştırmalar için post. Hoc Scheffe testi kullanılmıştır. 61 Araştırmanın sonucunda akut dayanıklılık tipi çalışmalarda; kas hasarını belirtisi olan CK, AST ve LDH parametreleri her iki ısıdada anlamlı derecede yükselmiştir. Kan parametrelerinden HB her iki ortam ısısında anlamlı derece yükselmiş ancak sıcak ortamda oluşan yükselme daha fazla tespit edilmiştir. 0 °C’ de maksimum oksijen tüketiminin, 30°C’deki maksimum oksijen tüketiminden anlamlı şekilde yüksek olduğu tespit edilmiştir. 30 derecede test sonunda oluşan WBC değerlerinin, test öncesi, 24 saat ve 48 saat sonraki değerlerden anlamlı biçimde yüksek olduğu gözlenmiştir. 0°C koşulundaki koşu öncesi LDH, değerlerinin 30°C koşulundaki koşu öncesi LDH değerlerinden, 0°C koşulundaki AST ve HCT ortalamasının 30°C koşulundaki AST ve HCT ortalamasından anlamlı şekilde yüksek olduğu bulunmuştur. Akut dayanıklılık tipi yüklenmenin her iki ortam ısısında da kas hasarına neden olduğu aerobik performans açısından 0°C koşulunun 30°C koşuluna göre daha avantajlı olduğu, mekik koşusunun LA, CK, LDH, WBC, HCT, AST değerlerini artırdığı sonucuna varılmıştır.