Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ARDA KIRANKABEŞ
Danışman: Feyzan Arıkan
Özet:İlk olarak askeri alanda gelişme gösteren havacılık sektörü, günümüzde ağırlıklı olarak sivil havacılık alanında gelişme kaydetmektedir. Dünya hava taşımacılığında sürekli artan global yolcu talebi, sivil hava taşımacılığı sektörü ile hava meydanları işletmeciliği sektörünü doğrudan etkilemektedir. Türkiye 2002 yılından itibaren hava taşımacılığı alanındaki tekelin kaldırılmasına müteakip bu alanda çok hızlı bir büyüme yakalamıştır. Bu büyümeden Türk hava meydanları işletmeciliği sektörü de etkilenmektedir. Hâlihazırda Türk hava meydanlarının %91'i Ulaştırma Bakanlığının ilgili kuruluşu olan Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü (DHMİ) tarafından işletilmektedir. 27.09.2009-01.11.2009 tarihleri arasında İstanbul'da gerçekleştirilen, ulusal ve uluslararası katılımcılara ev sahipliği yapan 10. Ulaştırma şurasında DHMİ'nin yeniden yapılandırılması kararı alınmıştır. Yapılan çalışmanın amacı, olası özelleştirme/yeniden yapılandırma uygulamaları için özel sektöre ve DHMİ üst yönetimine ışık tutacak bir etkinlik ve performans değerlendirme çalışması ortaya koymaktır. Çalışmanın hedefleri; hızla gelişen hava işletmeciliği sektöründe yer alan hava meydanlarının performansının çok ölçütlü karar verme metodolojisi kullanılarak belirlenmesi , etkinliklerinin ise veri zarflama analizi kullanılarak tespit edilmesidir. Değerlendirme aşamaları sonucunda etkinsizlik kaynaklarının belirlenmesiyle, ileride yapılacak yatırım programlarında kullanılacak mali kaynağın daha verimli yatırımlar için harcanmasına vesile olacağı düşünülmektedir. Çalışma kapsamında çok ölçütlü karar verme metodolojisi, mevcut hava meydanlarının değerlendirilmesinde tek ölçütlü değerlendirmelerin yetersiz kalacağı ve daha gerçekçi değerlendirmelerin çok ölçütlü yapı kullanılarak elde edilebileceği görüldüğü için tercih edilmiştir. Aynı işletici tarafından işletilen hava meydanlarının birbirlerine göre etkinliklerinin hesaplanmasının veri zarflama analizi yöntemi kullanılarak mümkün olacağı saptandığı için etkinlik hesaplamalarında veri zarflama analizi (VZA) yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada DHMİ Genel Müdürlüğünün portföyünde bulunan 33 hava meydanının TOPSIS ve Veri Zarflama Analizi Metodlarıyla etkinlikleri ve performansları 2007-2009 periyodunda çok boyutlu değerlendirilmiştir. TOPSIS yöntemi için gerekli kriter ağırlıkları Analitik şebeke Prosesi (AŞP) ile belirlenmiştir. TOPSIS sonuçlarına göre hava meydanları performansına göre sıralanmıştır. VZA'dan elde edilen sonuçlar dikkate alınarak iyileştirme önerileri yapılmıştır.